Wysoki status w społeczeństwie rycerstwo osiągnęło w skutek wypraw krzyżowych. Sama ceremonia pasowania na rycerza wywodziła się od praktyk germańskich – pogańskich rytuałów inicjacyjnych, kiedy młody człowiek stawał się mężczyzną. W okresie rozkwitu średniowiecza, za sprawą przede wszystkim Kościoła, ceremonia ta nabrała charakteru obrzędu religijnego.
Po pasowaniu wszystkich rycerzy obowiązywał kodeks honorowy – kodeks rycerski. Stanowił on zbiór norm moralnych, etycznych oraz zawodowych, którymi każdy członek stanu rycerskiego powinien się kierować. W zamian za przestrzeganie tych ideałów, rycerze mieli się cieszyć nieposzlakowaną opinią oraz godnym życiem.
Kodeks rycerski obejmował obronę słabych, w tym w szczególności ze wskazaniem na wdowy oraz sieroty. Z drugiej strony, każdy rycerz powinien prześladować złoczyńców i wrogów Kościoła. Mieli być oni również zawsze oddani Bogu, Ojczyźnie oraz swojemu władcy – przegrane bitwy rycerz miał znosić z honorem. Nigdy nie wolno mu było krzywdzić słabszych oraz powinien również szanować wszystkich ludzi w swoim otoczeniu.
Główną cechą każdego rycerza miała być waleczność i odwaga. Do niepożądanych cech należało zdecydowanie tchórzostwo. Poza tym rycerze mieli zawsze wykazywać się ambicją i dążyć do swoich celów, być hojnymi wobec ludzi w potrzebie.
W średniowieczu istniało wiele takich zbiorów zasad, które składały się na kodeks rycerski. Różnice miedzy nimi wynikały od okresu czasu, geografii występowania, ustroju społecznego oraz politycznego i tradycji religijnych. W okresie krucjat podejmowano nawet próby kodyfikacji kodeksu, jednak bez rezultatów. W skutek czego zasady kodeksu honorowego pozostały prawem niepisanym.
Podstawę kodeksu rycerskiego stanowił zbiór cnót – tzw. osiem cnót rycerskich. To właśnie odznaczanie się rycerza tymi przymiotami, stanowiło o jego gloryfikacji wśród reszty społeczeństwa. Dzięki temu rycerze stawali się często bohaterami eposów rycerskich oraz wzorem postępowania.
Do ośmiu cnót zaliczano: życie w prawdzie, wiarę, żałowanie grzechów, dawanie dowodów pokory, miłowanie sprawiedliwości, bycie miłosiernym, bycie szczerym i wielkodusznym oraz znoszenie prześladowań.