Najważniejsze bitwy Napoleona 1806-1811: bitwa pod Jeną i Auerstadt, bitwa pod Iławą Pruską i Frydlandem, bitwa pod Wagram, Somosierra i Raszyn

W czasie wieloletnich kampanii wojskowych pomiędzy rokiem 1806 a 1811 Napoleon Bonaparte odniósł szereg swoich najsłynniejszych i najważniejszych zwycięstw. Doprowadziły one do pokonania IV i V koalicji, uporania się z buntami przeciw jego władzy, jak również dały mu na kilka lat całkowitą kontrolę nad Europą.

Jena - Auerdstadt

Podwójna bitwa pod Jeną i Auerstadt była rezultatem próby zatrzymania wkraczających na terytorium Prus wojsk napoleońskich przez armię tego królestwa. Do obu bitew doszło tego samego dnia, 14.10.1806 roku. Doszło wtedy do interesującej pomyłki w oszacowaniu sił przeciwnika. Napoleon był przekonany, że w walce pod Jeną udało mu się rozbić główne siły pruskie, w trwającej kilka godzin bitwie. Nie wiedział on jednak, że większa część korpusu pruskiego wycofała się w nocy, wraz z królem Fryderykiem Wilhelmem. Wycofujące się siły pruskie zostały przypadkiem zaatakowane w okolicach Auerstadt przez francuskie oddziały pod dowództwem Louisa Nicolasa Davouta, który zmierzał właśnie pod Jenę, by pomóc Napoleonowi. W obu bitwach Francuzi, mimo pruskiej przewagi liczebnej, pobili przeciwników i praktycznie rozbili armię pruską. W późniejszych relacjach z bitwy Napoleon starał się pomniejszyć rolę Davouta w walce, mimo że doceniał męstwo i umiejętności swojego podkomendnego.

Iława Pruska i Frydland

Starcie pod Iławą Pruską było bezpośrednim następstwem rezultatów kampanii Napoleona przeciwko Prusom i Rosji w roku 1806 i na początku 1807. W ich wyniku armia pruska została dotkliwie pobita i zmuszona do wycofania się na wschodnie tereny własnego państwa, a Rosjanie ponieśli ciężką klęskę pod Pułtuskiem (26.1.1806) i również przygotowywali się do wycofania. W związku z zaistniałą sytuacją Napoleon, zamiast przygotować się do wstrzymania kampanii na miesiące zimowe, ruszył przeciwko uciekającym przeciwnikom, zmuszając ich do przyjęcia bitwy pod Iławą Pruską (obecnie Bagrationowsk, Rosja) 7.02.1807 roku. Początkowo przeciwko Napoleonowi stanęła jedynie armia rosyjska. Już pierwszego dnia bitwy Francuzom udało się opanować samo  miasto, nie zakończyło to jednak starcia, które trwało również następnego dnia. Walki były niezwykle krwawe dla obu stron, a szala zwycięstwa przechylała się to w jedną, to w drugą stronę. Ostatecznie nawet dołączenie do bitwy świeżo przybyłych korpusów pruskich nie pozwoliło koalicjantom odnieść zwycięstwa, stąd też wycofali się oni pod osłoną nocy 8.02.1807 roku, zostawiając Napoleona w charakterze zwycięzcy. Był to jednak sukces okupiony wielkimi stratami, jednymi  z najpoważniejszych w czasie całych wojen napoleońskich. Po tej bitwie obie strony zaprzestały na jakiś czas działań wojennych, wznawiając walkę dopiero wiosną.

Do decydującej bitwy IV koalicji doszło po zwycięskiej ofensywie Napoleona na Warmię i Mazury, 14.06.1807 roku pod Frydlandem. W wyniku błyskotliwego dowodzenie Napoleona Bonapartego i jego marszałków wojska rosyjskie zostały przyparte do pobliskiej rzeki – Łyny, potem zaś praktycznie zniszczone. Klęska ta doprowadziła do zawarcia pokoju w Tylży, kończącego wojnę z IV koalicją – ani Prusy, ani Rosja nie miały już bowiem sił na kontynuowanie walki. Napoleon wyszedł zwycięsko z kolejnego boju przeciwko liczniejszym przeciwnikom.

Somosierra

W roku 1808 w Hiszpanii, będącej dotąd pod kontrolą Napoleona, wybuchło antyfrancuskie powstanie. Hiszpanie mieli dosyć okupacji francuskich wojsk, które pod pozorem wspomagania sojusznika wprowadzały francuski model ustrojowy i rządy. Aby zdusić rebelię w zarodku Napoleon bezzwłocznie wyruszył do Hiszpanii z silną armią, planując zająć Madryt i przywrócić w państwie porządek. Niespodziewanie jednak natknął się na silny opór wojsk hiszpańskich w wąwozie Somosierra, blokującym drogę do stolicy Hiszpanii.

Wojska francuskie rozpoczęły walkę o wąwóz 30.11.1808 roku, jednakże silny ostrzał dział znajdujących się na pozycjach obrońców doprowadził do załamania się wszystkich ataków. Wobec tego Napoleon postanowił użyć oddziału polskiej jazdy – szwoleżerów, pod dowództwem Jana Kozietulskiego. Polacy podjęli się zadania i zaatakowali w szarży pozycje hiszpańskie. W rezultacie krótkiej, lecz niezwykle krwawej bitwy Polacy, za cenę ciężkich strat, zdobyli umocnienia Hiszpan, otwierając Napoleonowi drogę na Madryt.

Wagram i Raszyn

W wyniku kłopotów Napoleona w Hiszpanii korzystną sytuację i szansę na pokonanie Cesarza Francuzów postanowiła wykorzystać Austria, która to weszła w sojusz z tradycyjnym przeciwnikiem Napoleona – Wielką Brytanią. Rezultatem było powstanie V koalicji antyfrancuskiej  w roku 1809.

Napoleon dosyć prędko zebrał siły i nie pozwolił mimo zaskoczenia na przejęcie przez wroga inicjatywy. Już 5.07.1809 wymusił on na wojskach austriackich przyjęcie bitwy na własnym terytorium, pod Wagram. Właściwa bitwa rozpoczęła się dzień później i była słynna ze względu na niezwykle duże, jak na owe czasy, użycie i rolę, jaką spełniła w niej artyleria. W rezultacie długiej, kilkugodzinnej walki wojska austriackie zostały niemal całkowicie rozbite, a Austria zmuszona do podpisania pokoju, który ostatecznie umocnił dominację francuską w Europie.

Wojna z V koalicją miała też swój epizod polski, jako że jednocześnie z walkami, jakie toczyły się na zachodzie Austria zaatakowała też terytorium utworzonego przez Napoleona Księstwa Warszawskiego. Wojska Księstwa, wsparte przez oddziały saskie, próbowały zatrzymać maszerującego w kierunku Warszawy wroga w bitwie pod Raszynem 19.04.1809, gdzie wojskami polskimi dowodził książę Józef Poniatowski. Ciężki bój pozostał nierozstrzygnięty, bowiem mimo odparcia natarcia Austriaków Poniatowski był ostatecznie zmuszony wycofać się i oddać Warszawę. Jednakże nie była to klęska Polaków, jako że jednocześnie Poniatowski rozpoczął ofensywę na tereny austriackiego zaboru, prowadząc tam zwycięską kampanię i zaskakując wroga. Po klęsce pod Wagram i podpisaniu traktatu pokojowego Księstwo zostało wynagrodzone przyłączeniem ziem zaboru austriackiego.

Polecamy również:

  • Pokój w Tylży - postanowienia. Utworzenie Księstwa Warszawskiego

    W wyniku działań wojennych w latach 1806-1807 armie wchodzących w skład IV koalicji antyfrancuskiej Prus i Rosji poniosły druzgocącą klęskę. Wobec niemożności prowadzenia dalszej wojny zarówno król pruski, jak i car rosyjski byli zmuszeni rozpocząć rokowania pokojowe. Odbyły się one pośrodku rzeki... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 3 + 5 =
Ostatnio komentowane
.
• 2024-09-05 17:12:32
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33
DZIĘKUJĘ
• 2024-07-31 13:21:34
I cóż miał rację Marek Aureliusz który chciał podbić Germanię uderzeniem przez Mor...
• 2024-07-06 19:45:33
O tym, że zmienne w czasie pole elektryczne jest źródłem pola magnetycznego, napisał ...
• 2024-06-27 07:25:33