Kolebka ludzkości - występowanie pierwszych ludzi pierwotnych
Gatunek ludzki wywodzi się z południowej i wschodniej Afryki, gdzie środowisko naturalne stwarzało najlepsze warunki do ewolucji, tam też znaleziono najwcześniejsze szczątki pierwszych ludzi. Za kolebkę ludzkości uznaję się grupę 13 jaskiń, występujących na terenach dzisiejszej Republiki Południowej Afryki. Ich nazwy to: Sterkfontein, Swartkrans, Kromdraai, Bolt's Farm, Wonder Cave, Minnaar's, Cooper's B, Plover's Lake, Drimolen, Gladysvale, Haasgat, Gondolin i Motsetse. Wszystkie zostały wpisane na Listę UNESCO. Na tym obszarze znaleziono w roku 1936 pierwsze szczątki istoty człowiekowatej, odkrycia dokonał dr Robert Broom. Dalsze prace na wykopaliskach ujawniły prawie 500 czaszek ludzkich, ponad 300 kawałków skamieniałego drewna i ponad 9000 kamiennych narzędzi. Wejścia do jaskiń zamieszkiwanych przez pierwsze małpy człowiekowate były bardzo wąskie, często pokryte gałęziami, które miały stanowić ochronę przed dzikimi zwierzętami. Zanim jednak doszło do wyodrębnienia się człowieka rozumnego (Homo sapiens sapiens) w trakcie ewolucji, istniało wiele form pośrednich. Najdawniejszym gatunkiem o cechach ludzkich był australopitek, żyjący przed około 5 milionami lat i uważany za ogniwo pośrednie pomiędzy zwierzęciem a człowiekiem. Najstarszy gatunek ludzki Homo habilis (człowiek zręczny) pojawił się przed 2 milionami lat i został wyparty przez Homo erectusa (człowieka wyprostowanego), który był pierwszym człowiekowatym, jaki wyszedł poza Afrykę. Zanim jednak doszło do kolonizacji kolejnych kontynentów, istoty człowiekowate przeżył y w Afryce prawie milion lat.
Prehistoryczne wędrówki ludzkości - zasiedlenie Ziemi przez człowieka pierwotnego
Główną teorią dotyczącą opuszczenia przez pierwszych człowiekowatych Afryki jest teoria Jamesa Burnetta przedstawiona w roku 1789. Zakładała ona początki migracji na ok. 160 - 80 tys. lat temu. Człowiek pierwotny miał wg niej przedostać się z Afryki na Bliski Wschód, a następnie miało dojść do podziału na dwie grupy, z czego jedna udała się wzdłuż południowych wybrzeży Azji, aż do Australii a druga powędrowała na północ do Europy i Azji, by następnie dotrzeć do Ameryki Północnej i Południowej. Teorie opozycyjną zaproponował w roku 1930 Franza Weidenreich. Jego hipoteza zakładała, że już Homo habilis opuścił Afrykę ponad 1,5 mln lat temu, a jego kolejne formy ewolucyjne następowały podczas jego wędrówki po Ziemi. Ślady bytowania pierwszych ludzi w Australii, wskazują na zasiedlenie tych terenów ok. 60 tys. lat temu. W kwestii zasiedlenie kontynentów Amerykańskich występuje kilka teorii. Główna z nich mówi o przybyciu do Ameryki Północnej poprzez most lądowy Beringa (ok. 12 - 11 tys. lat temu). Wędrówka mogła odbywać się zarówno drogą lądową, jak i morską.
Znaleziska szczątków pierwszych istot człowiekowatych, wskazują jak daleki był zasięg migracji kolejnych ich form. Ślady bytowania Australopitka odkryto na terenach dzisiejszej Etiopii i Kenii. Homo habilis to również tereny Afryki (dzisiejsza Tanzania ). Według większości teorii Homo erectus był pierwszym człowiekiem pierwotnym, który wyemigrował poza kontynent afrykański, występował również w Azji i Europie. Pierwszy człowiek, który zasiedlił wszystkie współcześnie zamieszkane kontynenty, był Homo sapiens sapiens. Dotarł nie tylko to Europy i Azji, ale zasiedlił również Amerykę oraz Australię (jego szczątki odkryto na wszystkich kontynentach).