Josip Broz Tito - biografia, działalność

Josip Tito jest jedną z najważniejszych i najbardziej kontrowersyjnych postaci historycznych dla ludów zamieszkujących Bałkany. Dla jednych jest to bezlistosny dyktaror i komunista, dla innych – człowiek z wielką wizją i umiejętnościami, by ją spełniać. Josip Broz urodził się 7.05.1892 roku w Kumrovcu, na terytorium ówczesnych Austro – Węgier. Imię „Tito” było późniejszym przydomkiem i pseudonimem, przyrosłym do niego po wstąpieniu w szeregi komunistów. Tito pochodził z wielodzietnej i raczej ubogiej rodziny, nie przeszkodziło mu to jednak w emigracji do miasta i pobieraniu tam nauk. Już wtedy wiązał się z socjalistycznymi organizacjami i bojówkami. Od roku 1913 w armii Austro – Węgier, uczestniczył w I wojnie światowej, gdzie wyróżnił się zarówno odwagą, jak i swoistym oporem wobec przełożonych.

W roku 1918 został wzięty do niewoli i przebywał w Rosji podczas wojny domowej i trwających tam walk wewnętrznych. Do nowo powstałej Jugosławii trafił dopiero po roku 1920. Po krótkim czasie znowu zaangażował się w działalność komunistyczną,  był za nią zresztą aresztowany, a po roku 1936 stał się przywódcą ruchu komunistycznego w Jugosławii.

Po ataku Niemiec na Jugosławię w roku 1941 rozpoczął tworzenie struktur partyzantki komunistycznej, która prowadziła walkę zarówno z Niemcami i kolaborantami, jak również partyzantami „republikańskimi”. Z czasem jego oddziały stawały się coraz silniejsze, działając w oparciu o ukryte bazy w górach Tito stworzył praktycznie najsilniejsze państwo podziemne w okupowanej Europie. Jugosłowiańscy partyzanci mieli do swojej dyspozycji ciężki sprzęt, czołgi, a pod koniec wojny nawet samoloty. Z tego też powodu w roku 1944 Sowieci udzielali jedynie pomocy materiałowej partyzantom, którzy sami wyrzucili Niemców ze swojego kraju.

Po wojnie Tito rozprawił się krwawo z przywódcami „rojalistycznej” partyzantki i zwolennikami dawnego ustroju, po czym rozpoczął budowanie nowej Jugosławii – już komunistycznej. Co interesujące jednak, nigdy nie zgodził się na przedłożenie interesów Międzynarodówki nad państwowe i odmawiał podporządkowania się ZSRR. Doprowadziło to do poważnych konfliktów, które zakończyły się ostracyzmem Jugosławii i wydaleniem jej ze struktur Układu Warszawskiego i RWPG. W zamian za to Tito utrzymywał dosyć dobre stosunki z Zachodem, stając się „krajem pomostowym”. Za czasów Tito głównym celem rządu była konsolidacja Jugosławii i utworzenie z niej silnego, scentralizowanego państwa.

Josip Broz Tito zmarł 4 maja 1980 roku w Lublanie. Niestety, okazało się, że gdy zabrakło jego charyzmatycznej sylwetki, rozpadły się też sny o silnej i połączonej federacji Bałkanów. Już dziesięć lat po śmierci Tity Jugosławia pogrążyła się w krwawej wojnie domowej i rozpadła na niezależne republiki.