Alkany znajdują szereg zastosowań w przemyśle – jako składniki ropy naftowej i gazu ziemnego stanowią podstawowe surowce energetyczne. Oprócz produkcji różnego rodzaju paliw (olej napędowy, benzyna, oleje opałowe, LPG i inne), alkany znajdują szerokie zastosowanie jako lotne rozpuszczalniki organiczne nie mieszające się z wodą. Jako rozpuszczalniki, alkany są wykorzystywane w produkcji farb i lakierów, w syntezie leków oraz innych substancji organicznych o specjalnych właściwościach, a także do zmywania zużytych smarów, klejów i zabrudzeń o charakterze oleistym. Wyższe alkany, ze względu na swoje właściwości fizykochemiczne, znajdują zastosowanie jako oleje i smary.
Paliwa
Alkany są podstawowym składnikiem wszystkich węglowodorowych surowców energetycznych. Metan stanowi ponad 90% objętości gazu ziemnego, natomiast wyższe węglowodory nasycone są głównymi składnikami paliw ropopochodnych: propan i butan w LPG, alkany zawierające od 4 do 12 atomów węgla w benzynie, 8-20 atomów węgla w oleju napędowym, 14-20 atomów węgla – w oleju opałowym. Zawierający wyższe węglowodory mazut stosowany jest jako paliwo dla statków (w niskoobrotowych silnikach tłokowych oraz kotłach parowych), a także w piecach przemysłowych i rozruchu kotłów parowych.
Rozpuszczalniki
C) alkanów. Można wśród nich wymienić eter naftowy (ligroinę)– frakcje z destylacji ropy o temp. wrzenia 30-40°C, 40-60°C i 60-80°C, frakcję heksanową o temp. wrzenia 90°C (mieszaninę węglowodorów C5-C6, stanowiącą zamiennik n-heksanu, który jest droższy i bardziej szkodliwy dla zdrowia), czy benzynę ekstrakcyjną (oczyszczoną, nie wzbogacaną o wyższe, rozgałęzione węglowodory).
Rozpuszczalniki węglowodorowe o niskiej temperaturze wrzenia mogą znajdować zastosowanie do produkcji farb i klejów szybkoschnących, dzięki ich bardzo łatwemu i szybkiemu odparowaniu.
Rozpuszczalniki węglowodorowe odgrywają ważną rolę nie tylko w przemyśle farbiarskim. Są one wykorzystywane również farmaceutycznym oraz produkcji specjalistycznych substancji organicznych, a także w różnego rodzaju laboratoriach chemicznych.
Oleje i smary
Alkany o wyższej masie cząsteczkowej posiadają szereg właściwości, które sprawiają, że są one użyteczne jako smary: pozostają ciekłe w szerokim zakresie temperatur, nie mieszają się z wodą , są bierne chemicznie (odporne na utlenianie), a także są dostępne w dużych ilościach (produkty przeróbki ropy naftowej). Dlatego często są podstawowym składnikiem olejów i smarów (zarówno mineralnych, jak i syntetycznych).