1. stanowią ważny element biocenoz morskich i oceanicznych;
2. filtratory i mułożercy odgrywają dużą rolę w oczyszczaniu zbiorników wodnych z nadmiaru substancji organicznych;
3. niektóre szkarłupnie są wykorzystywane w kulinariach w wielu regionach na świecie; w Chinach przyrządza się trepang, czyli potrawę z suszonych i wędzonych strzykw, która jest ceniony przysmakiem (dawniej zarezerwowanym tylko dla cesarza); również jeżowce są wykorzystywane w celach konsumpcyjnych np. na Karaibach;
4. niektóre szkarłupnie (jeżowce, rozgwiazdy), które w swoich kolcach zawierają jad są niebezpieczne dla człowieka;
5. szkarłupnie będące saprofagami odżywiają się szczątkami organicznymi, przez co uczestniczą w obiegu materii w przyrodzie;
6. drapieżne szkarłupnie polujące na parzydełkowce, wieloszczety, mięczaki, ryby i inne szkarłupnie niekiedy czynią szkody w gospodarce i przyrodzie:
• rozgwiazdy niszczą ławice hodowlanych ostryg i perłopławów, przynoszą tym samych duże straty;
• niektóre jeżowce i rozgwiazdy (np. korona cierniowa), które odżywiają się polipami koralowców niszczą rafy koralowe (zagrożona jest Wielka Rafa Koralowa), to powoduje śmierć wielu gatunków żyjących tam zwierząt a w konsekwencji zachwianie równowagi ekologicznej wód przybrzeżnych;
 |
|
Korona cierniowa/Matt Wright(12.10.2005)/commons.wikimedia.org |
Przegląd systematyczny szkarłupni:
Liliowce stanowią najbardziej pierwotną grupę szkarłupni prowadzącą zazwyczaj osiadły tryb życia. Ich kielichowate ciało otoczone jest ramionami. Otwór gębowy położony jest centralnie na górnej powierzchni, a otwór odbytowy znajduje się z boku ciała (czasem też na górnej powierzchni). Ich pokarm stanowi plankton roślinny i zwierzęcy.
Rozgwiazdy mają kształt gwiazdy, często zaopatrzonej w masywne ramiona (rozgwiazdy, które nie mają wyodrębnionych ramion mają kształt pięcioboku). Otwór gębowy znajduje się na spodniej stronie ciała a odbytowy na wierzchniej. Poruszają się za pomocą nóżek ambulakralnych. Niektóre posiadają kolce. Są drapieżnikami, mogą wynicowywać żołądek na zewnątrz ciała.
Wężowidła mają ciało zbudowane z tarczy centralnej i pięciu długich ramiom, które mogą odrzucać. Dzięki wijącym ruchom ramion wężowidła sprawnie poruszają się w wodzie. Otwór gębowy znajduje się na spodzie tarczy (brak otworu odbytowego). Nóżki ambulakralne służą jako narząd wymiany gazowej. Są drapieżnikami lub mułożercami.
Jeżowce mają kuliste ciało pokryte wapiennym pancerzem z ruchomymi kolcami i nóżkami ambulakralnymi. Posiadają aparat żujący (latarnia Arystotelesa) zaopatrzony w wapienne ruchome zęby, które służą do pobierania i rozdrabniania pokarmu. Ich pokarm stanowią glony i drobne zwierzęta.
Strzykwy mają wydłużone ciało (wyglądem przypominają ogórka). Otwór gębowy otoczony wieńcem czułków znajduje się na jednym końcu ciała, a otwór odbytowy po przeciwnej stronie. Mają zredukowany pancerz wapienny. Symetria pięciopromienna ulegała u nich zatarciu. Są mułożercami i filtratorami.