Układ pokarmowy
Układ pokarmowy zbudowany jest z trzech odcinków: jelita przedniego, środkowego i tylnego. Rozpoczyna się otworem gębowym, który przechodzi w jamę gębową a następnie w umięśniona gardziel, gdzie znajdują się chitynowe szczęki i język z tarką (nie występuje u małży), czyli fałdem pokrytym licznymi ostrymi chitynowymi ząbkami. Szczęki i tarka służą do pobierania i rozdrabniania pokarmu.
 |
| Tarka ślimka/Michal Maňas (2005)/commons.wikimedia.org |
Za gardzielą znajduje się długi przełyk, który przechodzi w żołądek, a tan z kolei w jelito tylne zakończone otworem odbytowym otwierającym do jamy płaszczowej. Do gardzieli uchodzą gruczoły śluzowe, a czasem i jadowe, do żołądka zaś gruczoł trawienny czyli wątroba.
Układ oddechowy
Wymiana gazowa odbywa się przez skrzela (pierzaste lub grzebykowate) znajdujące się w jamie płaszczowej (głowonogi, małże, ślimaki skrzelodyszne) lub silnie ukrwioną jamę płaszczową (ślimaki płucodyszne) zwaną jamą płucną.
Układ krwionośny
Układ krwionośny typu otwartego (krew częściowo krąży w naczyniach a częściowo wylewa się do jam ciała). Zbudowany jest z otoczonego workiem osierdziowym serca składającego się z dwóch (wyjątkowo czterech) przedsionków i jednej komory oraz kilku naczyń krwionośnych. Wyjątkiem są głowonogi, które mają półzamknięty układ krwionośny (krew w niewielkim stopniu wylewa się do zatok) oraz dodatkowe serca skrzelowe, dzięki czemu posiadają dwa obiegi krwi.
Układ nerwowy
Układ nerwowy zróżnicowany u poszczególnych grup – słabo rozwinięty u małży (co związane jest z brakiem głowy), dobrze natomiast u głowonogów, które posiadają mózg (powstały ze zlania zwojów głowowych) osłonięty chrzęstną puszką mózgową. U wyspecjalizowanych mięczaków układ nerwowy składa się z obrączki około gardzielowej (powstałej z połączonych zwojów mózgowych i nożnych) oraz zwojów trzewiowych i płaszczowych połączonych pniami nerwowymi. Narządy zmysłu dobrze rozwinięte – występują oczy proste (u ślimaków i małży) lub pęcherzykowate (u głowonogów), statocysty oraz narządy dotykowe, węchowe i smakowe zlokalizowane wokół otworu gębowego.
Układ wydalniczy w postaci przekształconego metanefrydium nazywanego niekiedy nerką (występuje jedna lub dwie nerki) pełni rolę wydalniczą i osmoregulacyjną. Składa się z lejków otwierających się do jamy ciała oraz odchodzących od nich moczowodów zakończonych otworem wydalniczym w jamie płaszczowej. Produktami przemiany materii są amoniak i mocznik (u form wodnych) oraz kwas moczowy (u form lądowych).
Rozmnażanie i rozwój
Mięczaki rozmnażają się w sposób płciowy. Są rozdzielnopłciowe (głowonogi i niektóre ślimaki) lub obojnacze (większość ślimaków i małże). Zapłodnienie jest zewnętrzne (u form morskich) lub wewnętrzne (u form lądowych). Rozwój może być prosty (głowonogi, ślimaki płucodyszne) lub złożony (małże, niektóre ślimaki skrzelodyszne) z wolno pływającą larwą trochoforą, która przekształca się w dorosłego mięczaka lub w drugie stadium larwalne czyli żeglarka (weligiera).
 |
|
Trochofora ślimaka Haliotis asinin/Daniel Jackson, Gert Wörheide and Bernard M Degnan |