ETA (skrót oznacza „Baskonia i Wolność”- w języku baskijskim Euskadi Ta Askatasuna) jest organizacją działającą na terenie Hiszpanii od przełomu lat 50. i 60. XX wieku (rozpoczęcie działalności: 31 lipiec 1959 r.)
Kraj Basków i ETA - cele
Celem działalności ETA było celu uzyskanie autonomii/niepodległości Kraju Basków. W wyniku zbrojnej działalności ETA do początku jej działalności zginęło ponad 850 osób, z czego prawie połowę stanowili cywile.
Kraj Basków, w imię którego walczyła ETA, to obszar położony w północnej Hiszpanii o powierzchni około 7000 km², zamieszkały przez ponad 2 miliony osób. Kraj ten posiada autonomię od 1979 r. - reguluje ją Konstytucja Hiszpanii oraz Statut Autonomiczny Kraju Basków. Ustalenie autonomii Kraju Basków spowodowało wycofanie się z walki zbrojnej części ETA, jej mniejsze, radykalne skrzydło walczyło jednak dalej w celu osiągnięcia pełnej niepodległości terytorium Kraju Basków.
Kraj Basków i ETA - działalność
Terrorystyczna działalność ETA przejawiała się przede wszystkim w zamachach bombowych i dobrze zaplanowanych zabójstwach, nieraz wymierzonych w osoby wysoko postawione w państwie (ETA zabiła m.in. jednego z bliskich współpracowników gen. Franco – Luisa Carrero Blanco, próbowała także zabić hiszpańskiego króla Juana Carlosa). ETA również stosowała inne metody działania – akty wandalizmu, podpalenia, organizowała także zamieszki uliczne itp.
Jak wiele organizacji terrorystycznych, wewnątrz ugrupowania dochodziło do licznych podziałów związanych głównie z profilem i stopniem radykalizacji działań ETA. Część z członków organizacji opowiadało się za rozmowami z hiszpańską władzą i zawieszeniem broni – okresy spokoju były jednak często przerywane powrotem do działań zbrojnych. Przykładem może być zawieszenie broni z lat 90., które jednak skończyło się serią zamachów bombowych i śmiercią kilkudziesięciu osób, także po roku 2000.
W 2010 r. doszło do szeroko zakrojonej akcji hiszpańskich sił bezpieczeństwa przeciwko ETA, w wyniku której zatrzymano bardzo wielu członków i przywódców organizacji, a także przejęto zgromadzoną broń. Rok wcześniej francuskiej policji udało się zatrzymać Aitora Elizarana Aguilara uznawanego za jednego z przywódców organizacji.
W 2011 r. ETA definitywnie zakończyła swoją działalność – wydała oświadczenie, w którym ogłosiła trwałe zawieszenie broni.