Jeśli mówimy, że nie mamy grzechu, to samych siebie oszukujemy i nie ma w nas prawdy. Jeżeli wyznajemy nasze grzechy, [Bóg] jako wierny i sprawiedliwy odpuści je nam i oczyści nas z wszelkiej nieprawości. (1 J 1, 8-9)
Grzechem w religii chrześcijańskiej nazywa się wykroczenie przeciw rozumowi, prawdzie i prawemu sumieniu. Grzech jest obrazą Boga, gdyż wskazuje na brak prawdziwej miłości względem Niego i bliźniego. Jest zatem skazą na naturze człowieka i ma destrukcyjny wpływ na relacje międzyludzkie.
Człowiek grzeszny odwraca się od Pana, buntuje się przeciwko Niemu, zamiast być posłusznym na wzór Chrystusa. Święty Augustyn określa grzech jako „miłość siebie”, gdyż osoba, która go popełnia, umieszcza siebie i swoje pragnienia w centrum, wywyższa się, ignorując przykazania i całe prawo moralne, które od Boga pochodzi. Przez grzech człowiek zamiast uwielbienia Stwórcy, okazuje Mu pogardę. Za źródło grzechu uznawane jest serce człowieka oraz jego wolna wola.
Rodzaje grzechów
Ze względu na ciężar grzechu można wyróżnić grzech śmiertelny i grzech powszedni.
Grzech śmiertelny to grzech, który dotyczy materii ciężkiej, został popełniony świadomie i dobrowolnie. Zgodnie z treścią Katechizmu Kościoła Katolickiego za ową materię ciężką uznaje się przede wszystkim wykroczenia przeciwko dziesięciu przykazaniom. Trzeba pamiętać jednak, że grzech grzechowi nierówny, tzn. zabójstwo jest poważniejszym grzechem niż kradzież. Kościół podkreśla również, że ważna jest pozycja osób poszkodowanych – większy ciężar ma wykroczenie przeciwko rodzicom niż przeciwko komuś obcemu.
Grzech śmiertelny niszczy w człowieku miłość, bez której szczęście wieczne w komunii z Bogiem jest niemożliwe; powoduje utratę łaski uświęcającej. Dlatego wymaga nawrócenia serca, a owo nawrócenie dokonuje się najczęściej poprzez sakrament pojednania. Żal grzesznika jest konieczny, aby mógł otrzymać Boże przebaczenie i mieć udział w Królestwie Chrystusa.
Grzechem powszednim nazywa się grzech popełniony w materii lekkiej. Przykładami takiego grzechu są próżne słowo czy nadmierny śmiech. Są to grzechy, które nie sprzeciwiają się miłości Boga i bliźniego. Człowiek nie zrywa w ten sposób swojego przymierza z Bogiem, jednak je osłabia. Nie należy zatem tych grzechów lekceważyć, gdyż mogą stopniowo prowadzić do popełnienia grzechu śmiertelnego. Ponadto za grzech lekki uważa się również te grzechy, które zostały popełnione w materii ciężkiej, lecz w sposób nieświadomy bądź niedobrowolny.
Wśród grzechów wyróżnia się także grzech przeciwko Duchowi Świętemu, jako ten, który jedyny nie zostanie człowiekowi odpuszczony: Każdy grzech i bluźnierstwo będą odpuszczone ludziom, ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi Świętemu nie będą odpuszczone (Mt 12,31).
Kościół wyodrębnia także, za św. Janem Kasjanem i św. Grzegorzem, siedem grzechów głównych do których należą: pycha, chciwość, zazdrość, gniew, nieczystość, łakomstwo, lenistwo lub znużenie duchowe.
Katechizm Kościoła Katolickiego w artykule 1867 mówi także o kategorii „grzechów, które wołają o pomstę do nieba”. Zaliczają się do nich: rozmyślne zabójstwo (Por. Rdz 4, 10), grzech sodomski (Por. Rdz 18, 20). uciskanie ubogich, wdów i sierot (Por. Wj 22, 20-22) oraz zatrzymanie zapłaty sługom i najemnikom (Por. Pwt 24, 14-15; Jk 5, 4).
Chociaż grzech jest czynem osobistym, to można mówić także o społecznym wymiarze grzechu, kiedy człowiek współdziała w grzechu innych ludzi. Owo współdziałanie może przybierać różne formy, które są określane jako grzechy cudze:
1) Namawiać kogoś do grzechu.
2) Nakazywać grzech.
3) Zezwalać na grzech.
4) Pobudzać do grzechu.
5) Pochwalać grzech drugiego.
6) Milczeć, gdy ktoś grzeszy.
7) Nie karać za grzech.
8) Pomagać do grzechu.
9) Usprawiedliwiać czyjś grzech.