Równaniem kwadratowym nazywamy równanie postaci ax2+bx+c=0Równaniakwadratowedeltawzór, gdzie x jest zmienną, a, b i c parametrami, a do tego a musi być różne od zera.
Przykład:
x2−4x+5=0Równaniakwadratowedeltawzór, x2+6x−3=0Równaniakwadratowedeltawzór, x2−x+6=0Równaniakwadratowedeltawzór, itd.
Delta i ilość rozwiązań równania
Jeśli chodzi o rozwiązania, to są trzy możliwe przypadki. Równanie kwadratowe może mieć dwa różne rozwiązania, jedno albo żadnego. Aby określić, z którym przypadkiem mamy do czynienia należy posłużyć się tzw. wyróżnikiem równania kwadratowego, potocznie nazywanym deltą - od greckiej literki, używanej do jego oznaczenia.
Deltę liczymy w następujący sposób: Δ=b2−4acRównaniakwadratowedeltawzór.
Jeśli Równaniakwadratowedeltawzór jest ujemna, równanie kwadratowe nie ma rozwiązań. Jeśli jest równa zero - ma jedno rozwiązanie, natomiast jeśli jest dodatnia - istnieją dokładnie dwa rozwiązania równania.
Przykład:
x2−4x+5=0Równaniakwadratowedeltawzór,
Δ=(−4)2−4⋅1⋅5=16−20=−4Równaniakwadratowedeltawzór - delta jest ujemna, zatem równanie nie ma rozwiązań w liczbach rzeczywistych.
x2+6x−3=0Równaniakwadratowedeltawzór,
Δ=62−4⋅1⋅(−3)=36+12=48Równaniakwadratowedeltawzór - delta dodania, więc równanie ma dwa rozwiązania.
Rozwiązanie równania
Kiedy policzymy deltę i określimy ilość rozwiązań danego równania, pozostaje już tylko znaleźć same rozwiązania - o ile oczywiście istnieją. Wzory na ich znajdowanie są następujące:
x1=−b−√Δ2aRównaniakwadratowedeltawzór, x2=−b+√Δ2aRównaniakwadratowedeltawzór.
Przykład:
x2+6x−3=0Równaniakwadratowedeltawzór,
Δ=48, √Δ=√48=4√3Równaniakwadratowedeltawzór
x1=−6−4√32=−3−2√3Równaniakwadratowedeltawzór
x2=−6+4√32=−3+2√3Równaniakwadratowedeltawzór
W przypadku delty zerowej korzystamy z tych samych wzorów co dla dodatniej delty - w tym przypadku oba wzory dają po prostu ten sam wynik.
Zadania:
Rozwiązać równania (tj. sprawdzić czy równanie ma rozwiązania, a jeśli tak - znaleźć je):
a) 24x2+x=10,
b) −12x2+43x−35=0,
c) x2+x−6=0,
d) x2+4x+1+2√2=0,
e) x2−4x=−4.
Odpowiedzi:
a) x1=−23, x2=58,
b) x1=54, x2=73,
c) x1=−3, x2=2,
d) x1=−√2−1, x1=−3+√2,
e) x0=2.