Stanisław Moniuszko - biografia i twórczość

Biografia

Stanisław Moniuszko to jeden z najwybitniejszych kompozytorów polskiego romantyzmu. Urodził się w 1819 roku w majątku Ubiel, w okolicach Mińska. Już we wczesnej młodości przeniósł się jednak do Warszawy, gdzie uczył gry na fortepianie pod kierunkiem Augusta Freyera. Niedługo potem Moniuszko wyjechał do Mińska. Tam natomiast jego nauczycielem był Dominik Stefanowicz. Kolejnym kierownikiem naukowym przyszłego kompozytora był Carl Friedrich Rungenhagen, u którego kształcił się przebywając na studiach w Berlinie.

Po powrocie do Polski, w 1840 roku Moniuszko wziął ślub z Aleksandrą Mullerówną. Małżeństwo zamieszkało w Wilnie, gdzie kompozytor był nauczycielem gry na fortepianie, a także kościelnym organistą. Wkrótce Moniuszko zaczął dawać koncerty w Wilnie i w Rosji. Po wielkim sukcesie opery „Halka” kompozytor odbył trasę koncertową po Niemczech i Francji.

Efektem wielkich sukcesów było stanowisko pierwszego dyrygenta Opery Polskiej w Teatrze Wielkim w Warszawie. Drugim spektakularnym sukcesem kompozytora była opera „Straszny dwór”. Moniuszko zmarł na atak serca w 1872 roku. Został pochowany w Warszawie, na cmentarzu powązkowskim.

Twórczość

Moniuszko był największym twórcą polskiej opery narodowej. Inspirację do jego muzyki stanowiła kultura ludowa. Jednak geniusz Moniuszki polegał na umiejętności połączenia folkloru z elementami opery europejskiej (włoskiej, francuskiej i niemieckiej). W swojej muzyce kompozytor potrafi oddać ludzkie emocje, a nawet charaktery osobowości bohaterów.

Ważną rolę odgrywają w operach Moniuszki chóry, np. górali oraz elementy polskich tańców narodowych (polonez, mazur, tańce góralskie). Jego wielkie dzieła takie, jak „Halka” i „Hrabina” zostały skomponowane do librett poety Włodzimierza Wolskiego. Obok „Halki” najsłynniejszym dziełem Moniuszki był oczywiście „Straszny dwór”, opera która powstała dla podtrzymania Polaków w trudnych czasach po powstaniu styczniowym.

Oprócz opery kompozytor tworzył również polskie pieśni wydane jako wielki cykl „Śpiewnik domowy”. Najbardziej znane są melodie do pieśni: „Prząśniczka”, „Znaszli ten kraj”, „O matko moja miła”, „Kozak”. Moniuszko stworzył również dwie kantaty: „Sonety krymskie” i „Widma”, a także balladę „Pani Twardowska”. W pieśniach Moniuszki można odnaleźć elementy folkloru białoruskiego i ukraińskiego.

Portret Stanisława Moniuszko