 |
| Samuel Beckett (1977) |
Samuel Beckett urodził się w 1906 roku w Foxrock, w Irlandii. Pomimo swojego irlandzkiego pochodzenia pisarz za swoją duchową ojczyznę uważał Francję i tworzył w dwóch językach: angielskim i francuskim.
Z wykształcenia był filologiem romańskim (studiował w Trinity College). Przez krótki czas uczył się także w Campbell College w Belfaście, potem natomiast wyjechał do Francji na kontrakt z Ecole Normale Superieure. Tam poznał Jamesa Joyce’a, który wywarł znaczący wpływ na jego twórczość. Obaj pasjonowali się dziełami Dantego. Beckett był wielkim entuzjastą autora „Ulissesa” i napisał bardzo pochlebny esej na temat jego pisarstwa: „Dante… Bruno. Vico… Joyce”.
Po wydaniu swoich pierwszych utworów Beckett otrzymał posadę wykładowcy w Trinity College w Dublinie. Zajęcie to potraktował żartobliwie – prowadził wykłady o wymyślonym przez siebie francuskim poecie Jeanie du Chasie i zainicjowanym przez niego kierunku w literaturze. Po rezygnacji z posady podróżował po Europie i zajmował się działalnością krytyczną.
W 1933 roku, po śmierci ojca Beckett przeżył poważne załamanie nerwowe i przebywał w szpitalu psychiatrycznym Tavistock Clinic w Londynie. Podczas pobytu w klinice miał okazję uczestniczyć w wykładzie Carla Gustava Junga, co znacząco wpłynęło na powstanie jego najważniejszej sztuki – „Czekając na Godota”. W 1935 roku odbył podróż do Niemiec, gdzie zetknął się z nazizmem. Po powrocie do Irlandii popadł w głęboki konflikt z matką, co skłoniło go do zamieszkania na stałe Francji na stałe i odnowienia przyjaźni z Joycem.
Podczas II wojny światowej Beckett działał w Ruchu Oporu (otrzymał za to Krzyż Wojenny i Francuski Medal Uznania). Pod koniec wojny pisarz wrócił do Irlandii. W latach 50. przeżył śmierć matki i brata, zaś w 1961 roku ożenił się ze swoją długoletnią partnerką Suzanne Dechevaux-Dumesnil.
Dzięki sukcesom swoich sztuk teatralnych i powieści Beckett mógł zająć się reżyserią teatralną, współpracował także z telewizją. Zaczął pisywać scenariusze słuchowisk radiowych i filmów. W 1969 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla.
Zmarł w 1989 roku w Paryżu, pięć miesięcy po śmierci swojej żony.
Samuel Beckett - charakterystyka twórczości
Samuel Beckett to jeden z najważniejszych współczesnych dramatopisarzy i artystów. Jako dramaturg stał się czołowym przedstawicielem teatru absurdu, jako prozaik był zaś jednym z pierwszych postmodernistów. Beckett był pisarzem dwujęzycznym, ponadto sam tłumaczył własne dzieła z angielskiego na francuski.
Swoją karierę literacką rozpoczął od przyjaźni z Joycem. Interesował się filozofią Kartezjusza oraz pisarstwem Marcela Prousta, o których napisał osobne rozprawy. Jako pisarz pierwszy sukces osiągnął po publikacji poematu „Whoroscope”. W 1938 roku ukazała się jego pierwsza powieść „Murphy”, w której pojawił się charakterystyczny dla jego pisarstwa typ bohatera, osamotnionego i zagubionego w rzeczywistości. Wątek te rozwijały również kolejne powieści autora: „Watt” i „Molly”. Największą sławę przyniosły jednak Beckettowi dzieła dramatyczne. W 1951 roku ukazała się najbardziej znana sztuka dramaturga, „Czekając na Godota”. Stała się ona symbolem całej twórczości Becketta. Dramat przedstawia dwóch kloszardów, Estragona i Vladimira, którzy przy krzaku i kamieniu czekają na Godota. Sztuka porusza problematykę egzystencjalną i metafizyczną, dotyczy najgłębszych zagadnień duchowości i sensu istnienia.
Zasadniczym rysem twórczości Becketta był pesymizm, a także przywiązanie do kwestii wzniosłych i ostatecznych: śmierci, tajemnicy życia, metafizyki. Jednocześnie w dramatach Becketta („Końcówka”, „Ostatnia taśma Krappa”, „Szczęśliwe dni”) istotną rolę odgrywają pytania natury etycznej.
Pisarz konstruował swoje sztuki w poetyce parabolicznej, zacierając konkretny charakter czasoprzestrzeni i postaci, jednocześnie posługiwał się groteską, parodią i absurdem. Jego utwory mówiły o uniwersalności ludzkiego losu i zagubieniu człowieka w niezrozumiałym i pozbawionym wartości świecie.