„Mały Książę” - geneza
Pomysł napisania książki zrodził się w głowie Antoine'a de Saint-Exupéry'ego podczas przymusowego pobytu w USA, około 1941 roku. Pisarz opuścił w tym czasie zajętą przez Niemców Francję.
Książka, która powstawała w trudnym dla pisarza okresie życia, różni się znacznie od jego wcześniejszych powieści. Przede wszystkim napisana została w konwencji baśni. Saint-Exupéry ukończył książkę w 1943 r., po przybyciu jego żony Consueli do USA.
W „Małym Księciu” możemy odnaleźć osobiste doświadczenia pisarza, np. sama postać Pilota z rozbitego na Saharze samolotu. Autor przeżył podobną przygodę, mianowicie rozbił się wraz z nawigatorem w libijskiej części Sahary. Obaj cudem przeżyli uratowani przez beduina.
„Mały Książę” - motywy
Motyw przyjaźni
„Pozostajesz na zawsze odpowiedzialny za to, co oswoiłeś” – słowa te pochodzą właśnie z historii o Małym Księciu. Najwspanialszą naukę o tym, czym jest przyjaźń, stanowi spotkanie tytułowego bohatera z Lisem. Stopniowe zbliżanie się chłopca do zwierzęcia podkreśla rozciągnięcie tego procesu w czasie. Przyjaźń nie przychodzi łatwo, wymaga poświęcenia i bezinteresowności. Po pewnym czasie zaczyna się patrzeć na drugą osobę inaczej – sercem, gdyż „(...) Dobrze widzi się tylko sercem. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu”.
Wraz z nawiązaniem więzi, rodzi się także odpowiedzialność. Przyjaźń nie jest tylko braniem i oczekiwaniem, to przede wszystkim aktywność i odpowiedzialność – odpowiedzialnością za radość i smutek przyjaciela, który przynosi każde rozstanie z nim.
Mały Książę nawiązuje także bliską relację z Pilotem, któremu opowiedział swoją historię. Bliskość między nimi narodziła się w dużej mierze dlatego, że w podobny sposób patrzyli na rzeczywistość. Przyjaźń dziecka z dorosłym mogłaby wydawać się niemożliwa, lecz przykład ten pokazuje, iż obie strony mogą wiele się od siebie nauczyć.
Motyw miłości
Kiedy tytułowy bohater po raz pierwszy zobaczył Różę, od razu zwrócił uwagę na jej piękno. Zaczął o nią dbać, lecz nie potrafił zrozumieć niektórych jej zachowań; Róża niewątpliwie zachowywała się kapryśnie, chociaż była to tylko maska, za którą chroniła się przed zranieniem. Dlatego też Mały Książę postanowił wyruszyć na poszukiwanie prawdziwego przyjaciela. Zdobywając nowe doświadczenia i wiedzę, zrozumiał, że był zbyt niedoświadczony, by pojąć prawdziwe intencje Róży.
Miłość wyrasta na gruncie przyjaźni. Uczucie to trzeba pielęgnować niczym kwiat – różę raniąca kolcami, lecz przynoszącą również wiele piękna, ciepła, zrozumienia.
Motyw wędrówki
Podróż, którą odbywa Mały Książę, staje się dla niego źródłem wielu cennych doświadczeń. Pozostając na swojej asteroidzie, nie mógłby zdobyć takiej wiedzy, jaką udało mu się zyskać w czasie wyprawy. To właśnie wędrówka spowodowała, iż zaczął dostrzegać rzeczy wcześniej niedostrzegane. By tak się stało, istniał pewien warunek – tytułowy bohater musiał wnikliwie patrzeć na otaczający go świat, próbując wyciągać wnioski z doświadczonych podczas swojej wędrówki sytuacji.
Motyw dziecka
Mały Książę jest dzieckiem. Wyrusza w podróż, by poznać świat i odszukać prawdziwego przyjaciela. W czasie wędrówki zdobywa wiele doświadczeń i odkrywa dotychczas nieznane uczucia i doznania. Do końca jednak pozostaje owym dzieckiem – gdy pilot rysuje węża boa, który połknął słonia, chłopiec rozpoznaje go bez problemów.
W rozmowach tytułowego bohatera z Pilotem wielokrotnie ujawnia się dysonans pomiędzy światem dziecka a dorosłego. Dorosły to ten, kto krzyczy, że nie ma czasu, bo zajmuje się ważnymi sprawami (tak jak mężczyzna zbywający pytania Małego Księcia). To jednak również świat pewnego porządku myślowego, doświadczenia i wiedzy.
Świat dziecka to z kolei marzenia, miłość, kreatywne spojrzenie na świat, ale też mała ilość rzeczywistych doświadczeń oraz niepełny stan wiedzy. Najdoskonalszą opcją wydaje się być więc połączenie tych dwu rzeczywistości.
Motyw dojrzewania
Mały Książę dojrzewa poprzez konfrontację z innymi. Dopóki żył na swojej asteroidzie, na której jedyną rozrywką było podziwianie słońca, a wyzwaniem walka z baobabami, nie wykształcił w sobie pewnych postaw i pojęć. Wciąż nie rozumiał też wielu zjawisk i postaw, np. Róży.
Dopiero odbyta przez Małego Księcia podróż pozwoliła mu lepiej poznać świat. W jej trakcie bohater dojrzał – zrobił krok naprzód (dosłownie i metaforycznie).
Dojrzewanie jest rudnym i wymagającym wielkiej koncentracji oraz zaangażowania procesem. Właśnie wówczas zdobywa się nową wiedzę (o sobie, świecie, innych) i składa ten obraz w całość. Co ważne, trzeba pamiętać o swoich priorytetach i wartościach, by wrócić później na planetę, z której się wyruszyło.
Przykładowa rozprawka z tezą - wzór - Czy warto kochać, jeśli miłość może być źródłem cierpienia?