Pieśń nad Pieśniami to jedna z ksiąg mądrościowych Starego Testamentu. Utwory mądrościowe zawierają porady i wskazówki na temat życia codziennego i relacji człowieka z Bogiem. Podejmują refleksję na temat sensu życia i naszego miejsca w świecie. Pieśń nad pieśniami jest poematem o tematyce miłosnej. Jej tytuł oznacza najwspanialszą ze wszystkich pieśni.
Obraz miłości w Pieśni nad pieśniami
Pieśń nad pieśniami ma formę dialogu między kochankami. Postacie te opowiadają o swoim uczuciu i wychwalają piękno ukochanej osoby. Bohaterowie nazwani są Oblubieńcem i Oblubienicą. Wyrażają swoje emocje w bardzo zmysłowy sposób. Opisują elementy wyglądu ukochanej osoby do najpiękniejszych rzeczy i zjawisk. Wspominają dojmującą tęsknotę, jaka pojawiła się w ich sercach podczas rozłąki. Oblubienica opowiada o poszukiwaniach ukochanego na ulicach i placach miasta. Bohaterowie odnoszą się do siebie z wielką czułością i namiętnością. Miłość kochanków przedstawiona jest jako potężna siła, której zło nie jest w stanie się przeciwstawić. Nic nie może rozdzielić ukochanych. Miłość jest bowiem jak „pieczęć na sercu”. Jest potężna i nieprzejednana jak śmierć. Pieśń nad pieśniami była w tradycji chrześcijańskiego odnoszona do relacji Chrystusa z Kościołem i szerzej – do relacji człowieka z Bogiem. Postacie Oblubieńca i Oblubienicy interpretowano więc alegorycznie. Bóg ukochał człowieka i traktuje go jak swoją Oblubienicę, z którą chce wejść w zażyłą relację. Człowiek zaś jest wybraną Oblubienicą, która tęskni za obiektem swojej miłości i poszukuje ukochanego Boga. Już w starożytności doszukiwano się w Pieśni nad pieśniami zapowiedzi ofiary Chrystusa. Według tej interpretacji Chrystus oddał życie za swoją Oblubienicę, którą jest wspólnota Kościoła i w mistyczny sposób pojął ją za swoją żonę. Kościół natomiast musi być wierny i posłuszny swojemu Oblubieńcowi. Św. Paweł w swoich listach porównywał relacje pomiędzy Kościołem a Chrystusem do małżeństwa. Alegoryczna interpretacja Pieśni nad pieśniami jest mocno obecna i ugruntowana w tradycji kościelnej. Trzeba jednak pamiętać, że każdy utwór ma sens dosłowny, a w tym biblijnym poemacie zawarte są liczne erotyczne wyznania, których alegoryzacja wydaje się karkołomna. Co ciekawe, w Pieśni nad pieśniami nie ma słowa o Bogu i relacji z nim.
Obraz miłości w Biblii
Jednym z najsłynniejszych biblijnych fragmentów dotyczących miłości jest tzw. „Hymn o miłości” św. Pawła z 1 Listu do Koryntian. Utwór bywa często porównywany z Pieśnią nad pieśniami. Apostoł opisuje cechy charakteryzujące miłość prawdziwą, którą powinien odznaczać się chrześcijanin. Taka miłość jest najwyższym dobrem i sensem ludzkiego życia. Św. Paweł stwierdza, że posiadanie wszystkich bogactw ziemskich i największej nawet mądrości nie może równać się z miłością. To miłość nadaje sens ludzkiemu postępowaniu, ponieważ jak nic innego upodabnia nas do Boga. Podobną refleksję na temat potęgi miłości znajdziemy także w Pieśni nad pieśniami.