Nurt chłopski w literaturze polskiej istniał co najmniej od okresu Młodej Polski, reprezentowali go tacy twórcy jak: Jan Kasprowicz, Władysław Orkan, Stanisław Młodożeniec czy Julian Przyboś.
Szczególny kształt kierunek ten osiągnął w latach 60. XX wieku, kiedy pisarze posiadający chłopskie korzenie zaczęli opisywać fenomen społecznego awansu chłopów, którzy przeprowadzili się ze wsi do miast, tworząc niejako odrębną warstwę społeczną. Była to sytuacja trudna, jej efektem stało się bowiem wyobcowanie sporej części ludności, polegające na tym, że straciła ona kontakt ze swoim naturalnym środowiskiem, z drugiej strony – nie mogła do końca odnaleźć się w nowej rzeczywistości.
Pisarze reaktywowali zatem wiejską mitologię, w której wieś jawiła się jako oaza spokoju, dobra, prawdy i bliskiego kontaktu z naturą. Taki mityczny obraz polskiej prowincji można odnaleźć w prozie Tadeusza Nowaka („A jak królem, a jak katem będziesz”, „Diabły”, „Dwunastu”, „Prorok”), gdzie – jak zaznacza Stanisław Burkot – dochodzi do destrukcji wiejskiego świata przez cywilizację i historię. Z kolei proza Juliana Kawalca, innego reprezentanta tego nurtu, to głęboka analiza chłopskiej psychiki i mentalności – zarówno jej zalet (pracowitość), jak i wad (pazerność). Jego najbardziej znane powieści to: „Ziemi przypisany”, „Tańczący jastrząb”, „Wielki festyn” czy „Gitara z rajskiej czereśni”. Groteskowo-satyryczną wersję wspomnianego nurtu reprezentowały utwory Edwarda Redlińskiego („Awans”, „Konopielka”) czy Józefa Łozińskiego („Chłopacka wysokość”). Wyraźnie polemizowały one ze stereotypowym obrazem wiejskiej sielanki.
Inni przedstawiciele nurtu chłopskiego to: Wincenty Burek („Nawałnica”), Jan Bolesław Ożóg („Bracia”, „Elegia weselna i inne opowiadania”), Marian Pilot („Majdan”), Zygmunt Trziszka („Drewniane wesele”).
Bez wątpienia jednak najwybitniejsze dzieła prozy chłopskiej wyszły spod pióra Wiesława Myśliwskiego. Jego utwory – takie jak „Nagi sad”, „Pałac”, „Kamień na kamieniu”, „Widnokrąg” – to powieści napisane z wielkim epickim rozmachem, bogate nie tylko w obserwacje socjologiczne, ale również sensy psychologiczne i filozoficzne. Dzieła Myśliwskiego pokazują stopniowy rozpad kultury chłopskiej, który staje się parabolą metamorfozy całego powojennego świata. Jednocześnie wykorzystują one nowatorskie rozwiązania w dziedzinie powieści, takie jak: fragmentaryczność i achronologiczność narracji, subiektywizacja czy narracja personalna.