Kandyd - interpretacja

„Kandyd” jest powiastką filozoficzną. Twórcą tego gatunku jest Voltaire. Ten rodzaj twórczości dawał możliwość pośredniej krytyki. Treść powiastki była zwrócona przeciw przesądom i zabobonom.

Voltaire podejmuje w „Kandydzie” polemikę zarówno z filozofią Leibniza i Rousseau. Przeżycia, jakich doświadczają wszyscy bohaterowie powiastki, są antytezą filozofii optymistycznej i wiary w „najlepszy z możliwych światów”. Przedstawicielem myśli Leibniza był Pangloss. Uważał on, że nie ma skutku bez przyczyny, że wszystko jest dobrze. Uważał, że wszystko musi być tak, jak jest, gdyż istnieje dla jakiegoś określonego z góry celu. Zdaniem Panglossa suma pojedynczych złych rzeczy zawsze będzie mniejsza od ogólnego dobra.

Voltaire, ukazując np. trzęsienie ziemi w Lizbonie, zwraca uwagę na to, iż gdyby świat był najlepszym z możliwych, nie mogłyby w nim zdarzać się tak okropne rzeczy. Innym tego przykładem jest opowieść służącej Kunegundy o panującej epidemii cholery.

Przedstawiając motyw El Dorado, Voltaire ukazuje dobitnie utopię takiego świata. Mógłby istnieć tylko w całkowitym oderwaniu od codziennej rzeczywistości.