Gall Anonim Kronika polska - interpretacja

Kronika jako gatunek literacki to utwór zawierający uporządkowane chronologicznie fakty, spisywane systematycznie i na bieżąco.

Gdy mowa jednak o średniowiecznych kronikach, takich jak np. „Kronika polska”, ujawniają one także inne cechy. Utwory z tego okresu nie są jedynie źródłami faktograficznymi, ale również dziełami literackimi. Oprócz opisów faktycznych wydarzeń i postaci, teksty tych kronik zawierają komentarz autora czy fragmenty legendarne i baśniowe.

W „Kronice Polskiej” Galla Anonima można odnaleźć wszystkie te cechy. Dodatkowo, kronikarz opisuje kolejnych władców w sposób tendencyjny, nie zawsze obiektywny. Przytacza – na przykład historię – o cudownych narodzinach Bolesława Krzywoustego. Jego relacja jest zatem pochlebna dla polskich królów.  Gall przedstawia ich jako mężów odważnych, mądrych, roztropnych i walecznych. W opozycji do prawego Bolesława kronikarz stawia jego brata Zbigniewa – zdrajcę, spiskowca, księcia pozbawionego honoru. Inną kontrastową postacią jest Bolesław Śmiały, opisany jako władca porywczy, buntownik, skrytykowany przez kronikarza za sposób rozwiązania sporu z biskupem krakowskim.

Postaci królów, których kronikarz uznał za godne wzory, są mityzowane, idealizowane. Kronikarz ukazuje wyłącznie ich cechy pozytywne, a przemilcza wady.

Jednak najbardziej charakterystyczne dla „Kroniki polskiej” jest to, że nie ma w niej ani jednej daty. Gall posłużył się gatunkiem zwanym „gesta” (od fr. chansons de geste – pieśń o czynie). Jego opowieść składa się z odpowiednio wybranych i zestawionych opisów czynów władcy, które mają za zadanie przedstawić jego osobę. Przy tym opisy mają cechy panegiryczne, zostały tak wyselekcjonowane i opisane, by przedstawić monarchę w jak najlepszym świetle. Choć kronika jest pozbawiona dat, to bieg czasu, a nie związki przyczynowo-skutkowe, rządzi opowieścią mnicha.

Dzięki relacji Galla Anonima historycy dysponują wieloma bezcennymi informacjami. Możliwe stało się naszkicowanie położenia i kształtu ziem polskich i ich sąsiadów za czasów powstania dynastii Piastów. Poznano okoliczności przyjęcia przez Polskę chrześcijaństwa i dokładny przebieg pamiętnego dla historii naszego kraju zjazdu gnieźnieńskiego. Historycy mogą porównać opis Galla z fragmentami późniejszych kronik, których autorami byli m.in. Jan Długosz i Wincenty Kadłubek, i dzięki temu zadecydować o prawdziwości niektórych wydarzeń. Ponadto, jasna staje się dla nich perspektywa, z jakiej pisał dany kronikarz, choćby ze względu na sposób opisu danych królów.

Jednym z bardziej znanych przykładów na zabiegi pisarskie kronikarzy może być porównywanie opisu śmierci św. Stanisława. Wiadomo, że opis Wincentego Kadłubka nie był obiektywny – Gall Anonim nie ukrywał w swojej relacji winy króla Bolesława Śmiałego w jego zabójstwie.

Polecamy również:

  • Gall Anonim Kronika polska - plan wydarzeń

    1. Pieśń o okolicznościach narodzin Bolesława Krzywoustego 2. Położenie geograficzne Polski 3. Legenda o Popielu, którego zjadły myszy 4. Dzieje Piasta Kołodzieja Więcej »

  • Gall Anonim Kronika polska - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, motywy)

    „Kronika polska” Galla Anonima powstawała na dworze księcia Bolesława Krzywoustego w okresie od 1112 do 1116 r. Chociaż została ona napisana w języku łacińskim, to ze względu na podejmowaną tematykę uważana jest za pierwsze polskie dzieło historyczne. Już wkrótce po powstaniu cieszyła się wielką... Więcej »

  • Bolesław Chrobry jako ideał władcy

    „Kronika polska” Galla Anonima – pierwsze polskie dzieło historyczne – powstawała w latach 1112-1116. Tekst dzieła podzielony jest na 3 części, w których autor opisuje kolejno: - czasy od legendarnych początków państwa Polan po narodziny Bolesława Krzywoustego, - czasy młodości... Więcej »

  • Kronika polska jako panegiryk

    Panegiryk to utwór, który w jawny i dosadny sposób (często wręcz przesadny) sławi jakąś osobę, czyn lub wydarzenie. Gatunek ten narodził się w starożytnej Grecji, gdzie dzieła tego typu często były wygłaszane w czasie pogrzebów wybitnych jednostek. Panegiryczny charakter mogą mieć... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 1 =
  • Najnowsze
  • Losowe
Ostatnio komentowane
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33
DZIĘKUJĘ
• 2024-07-31 13:21:34
I cóż miał rację Marek Aureliusz który chciał podbić Germanię uderzeniem przez Mor...
• 2024-07-06 19:45:33
O tym, że zmienne w czasie pole elektryczne jest źródłem pola magnetycznego, napisał ...
• 2024-06-27 07:25:33
ok
• 2024-06-05 13:52:17