Wieża Babel - interpretacja

W sensie poznawczym opowieść o wieży Babel przedstawia mityczną genezę podziału ludzkości na wiele nacji oraz wyjaśnia pochodzenie słowa Babel (Babilon) – hebr. pomieszanie. W interpretacji religijnej wieża Babel stanowi symbol ludzkiej zuchwałości i pychy. Wedle tej legendy, człowiek niejednokrotnie w swoim pragnieniu władzy, wielkości i sławy buntuje się przeciw Bogu, jednak jego wysiłki dorównania Stwórcy są skazane na klęskę. Metaforą wieży Babel  określa się epokę Oświecenia, która w miejsce absolutu Boga wprowadziła absolut Rozumu. Jednak praktyczna realizacja oświeceniowych ideałów, czyli rewolucja francuska, obnażyła mit skrajnego racjonalizmu. W rozumieniu kulturowym wieży Babel istotny jest aspekt niejednorodności ludzkiej społeczności. Mówić w obcym języku znaczy bowiem tyle, co być dla innych niezrozumiałym. Język jest kluczem do kultury i odzwierciedla mentalność danej nacji.

Legenda o wieży Babel jest więc znakiem pierwotnego nieporozumienia i swoistej izolacji, na które skazane są różne względem siebie światy. Opowieść ta mówi o tym, że osiągnięcie międzyludzkiej jedności jest niemożliwe. Babel, czyli „pomieszanie”, podobnie jak inne obrazy z Księgi Genesis (wygnanie z Raju, historia Kaina i Abla, potop) pokazuje, że u podstaw pierwotnej historii ludzkości legło swoiste pęknięcie, które zburzyło początkową harmonię. W relacje międzyludzkie wkradł się chaos i świat został podzielony według kategorii „swoich” i „obcych”.

W kulturze współczesnej, w której istnieje szczególne zainteresowanie różnymi reprezentacjami inności, mit ten podlega reinterpretacji. Obcymi są ludzie innych kultur, ras i religii (Murzyni, Żydzi, Arabowie), ale też grupy dyskryminowane. Babel to także metafora odzwierciedlająca światopogląd i filozofię charakterystyczne dla postmodernizmu. Świat pojmowany jest tu bowiem jako zbiór różnorodnych tekstów kultury (języków), z których nie sposób złożyć jednego spójnego obrazu.

Nawiązania literackie

Wieża Babel jest stałym toposem wykorzystywanym w sztuce. Motyw ten interesująco interpretuje na przykład Jorge Luis Borges w opowiadaniu „Biblioteka Babel” lub Wisława Szymborska w wierszu „Na wieży Babel”. W malarstwie wieża Babel pojawia się u Petera Bruegela Starszego. Również kino odwołuje się do tego toposu, jak choćby filmy „Metropolis” Fritza Langa (1927) czy „Babel” Alejandro Gonzaleza Inarritu (2006).

Polecamy również:

  • Kain i Abel - streszczenie

    Biblijna historia o Kainie i Ablu pochodzi z Księgi Rodzaju. Obaj bracia byli synami Adama i Ewy. Kain, starszy z rodzeństwa, zajmował się uprawą roli. Abel z kolei był pasterzem owiec. Obaj bracia składali Bogu ofiary, każdy z tego, co udało mu się zgromadzić. Ofiara Abla, jako bardziej okazała, spodobała się... Więcej »

  • Potop biblijny - streszczenie

    Ludzie żyli w grzechu i odwrócili się od Boga. On postanowił zesłać na nich wielką powódź. Ostrzegł przed tym jedynie Noego i jego rodzinę. Noe zbudował ogromną  łódź - arkę, na którą zabrał swoich bliskich i po parze z każdego gatunku żywych stworzeń. Więcej »

  • Wygnanie z raju - streszczenie

    Wygnanie z Raju zostało opisane w Księdze Rodzaju. Bóg zakazał Adamowi i Ewie spożywać owoców z drzewa, które znajdowało się pośrodku Edenu – „drzewa wiadomości dobrego i złego”. Jednak wąż skusił kobietę, aby skosztowała jabłka, mówiąc, że kiedy to zrobi, ona i jej mąż... Więcej »

  • Wyjście Izraelitów z Egiptu - streszczenie

    Bóg przemówił do Mojżesza i nakazał mu uwolnienie Izraelitów z niewoli egipskiej. Mojżesz i jego brat udali się do faraona i prosił go o uwolnienie Izraelitów. Gdy ten odmówił, Bóg zesłał na Egipt pierwsza plagę – woda w Nilu zamieniła się w krew. Więcej »

  • Stworzenie świata i człowieka - streszczenie

    Bóg stwarza świat przez 7 dni. Pierwszego dnia stworzył niebo i ziemię, ustanowił jasność i ciemność. Drugiego oddzielił od siebie wody i utworzył niebo. Trzeciego dnia ziemię pokryła roślinność, czwartego zaświeciły ciała niebieskie i gwiazdy. Piątego dnia ziemię zamieszkały wszelkie gatunki zwierząt... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 2 =
Ostatnio komentowane
dzięki
• 2025-03-10 15:14:41
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01
dzięki
• 2025-02-24 09:56:27