Hamlet jako dramat o zemście, zbrodni i władzy

Zbrodnia, władza i zemsta – główne motywy Szekspirowskiej tragedii – przenikają się wzajemnie. Klaudiusz pragnie dla siebie władzy, dlatego dopuszcza się zbrodni – morduje własnego brata. Hamlet jest zobowiązany dokonać zemsty za śmierć ojca i choć czyn ten nie jest postrzegany jako zbrodnia, lecz raczej prawo i konieczność, książę wzbrania się przed popełnieniem morderstwa. Jego wahanie i obawa Klaudiusza o własne życie pociągają zaś kolejne zbrodnie.

Pasmo nieszczęść zapoczątkowuje żądza władzy. Klaudiusz pragnie korony za wszelką cenę, w dążeniu do tego celu nie waha się przed zamordowaniem własnego brata. Aby usankcjonować swoje prawo do tronu, żeni się z wdową po królu, gotów jest też pozbyć się jej syna, aby ten nie zagroził jego władzy. Hamlet nie ma jednak takich ambicji i gdyby nie fakt, że Klaudiusz jest mordercą jego ojca, nie nastawałby na jego życie. Mimo wszystko władca, który zasiadał na tronie zabijając króla, wszędzie węszy zdradę; nie może uwierzyć, że syn Hamleta (ojca), prawowity następca nie będzie dążył do jego obalenia. Władza, chęć jej zdobycia i posiadania zostały przedstawione przez Szekspira jako siły niszczące nie tylko tych, którzy ich pożądają, ale również niewinnych. Ci, którzy sprawują władzę za sprawą zbrodni, nie mogą bowiem nigdy poczuć się bezpiecznie, zaczynają więc planować kolejne mordy.

Czyn Klaudiusza pociąga za sobą szereg dramatycznych wydarzeń. Syn ma obowiązek pomścić śmierć ojca – Hamlet, który brzydzi się zbrodnią, staje przed koniecznością zabicia wuja. Tego wymaga honor. Duch ojca nieustannie przypomina mu o tej powinności, bowiem nie zazna spokoju, dopóki nie zostanie pomszczony. Hamlet czuje na sobie brzemię synowskiego obowiązku, ma wiele powodów, by nienawidzić Klaudiusza, a jednak trudno mu zdobyć się na zadanie śmiertelnego ciosu. Jego wątpliwości wynikają z przekonań religijnych i moralnych. Zastanawia się, czy zemsta jest słuszna, sprawiedliwa, czy wynika z sił dobra, czy zła. Czy ważniejsze są ludzkie prawa, które nakazują synowi pomścić ojca, czy też Boskie, według których morderstwo jest grzechem śmiertelnym.

Zemsta to miecz obosieczny: Hamlet dybie na życie stryja, skoro jednak ten się ataku ze strony Hamleta spodziewa, nie zamierza czekać bezczynnie. Obowiązek zemsty ściąga więc na młodego księcia niebezpieczeństwo. Król obawia się go i planuje zgładzić. Drugim wrogiem Hamleta jest Laertes, syn Poloniusza, który zginął przypadkowo z jego ręki. Laertes nie ma moralnych rozterek, pragnie działać szybko, kierują nim tylko emocje. Wierzy, że pomszczenie śmierci ukochanych osób (Poloniusza i Ofelii), ukoi jego ból. Przekonuje się w końcu, że spokój duszy daje tylko przebaczenie; umiera pogodzony z Hamletem, niestety dla obu jest już za późno na pojednanie się.

Największym zbrodniarzem w tragedii jest niewątpliwie Klaudiusz – na jego sumieniu ciąży bratobójstwo i królobójstwo. Jednak uzurpator nie cofa się przed wydawaniem kolejnych wyroków na swych przeciwników prawdziwych i urojonych, manipuluje dworzanami; wszystko to dla własnych egoistycznych celów. Jego postępowanie nie ma usprawiedliwienia.

Zbrodnia wymaga zemsty, zatem jedno morderstwo pociąga za sobą kolejne. Sprawiedliwa, z punktu widzenia prawa ludzkiego, zemsta za śmierć ojca stanowi jasne złamanie Boskiego przykazania i również nie może pozostać bez kary. Dlatego niemal wszyscy bohaterowie tragedii giną. Zapoczątkowane przez Klaudiusza pasmo zbrodni zbiera ogromne żniwo, także pośród niewinnych – Ofelia nie ma nic na sumieniu, zostaje wplątana w dworską intrygę wbrew swej woli.

Władza, zemsta, zbrodnia – to ludzkie słabości, potężne siły kierujące ludzkim postępowaniem od zarania dziejów. Mają one destrukcyjny charakter, bohaterom wydaje się bowiem, że potrafią nad nimi zapanować, lecz jest to niemożliwe. Władza zawsze stanowi zagrożenie dla tego, kto ją piastuje, jedna zbrodnia pociąga za sobą kolejne, zaś zemsta – nawet sprawiedliwa – nie przywraca pierwotnego porządku ani nie daje mordercy ukojenia,

Polecamy również:

  • Hamlet - plan wydarzeń

    1. Pojawienie się ducha zmarłego króla 2. Przybycie Hamleta do Elsynoru 3. Rozmowa Hamleta z duchem ojca i wyjawienie prawdy o jego śmierci 4. Przybycie do zamku Rozenranca i Gildernsterna Więcej »

  • Hamlet - bohaterowie
  • Hamlet - interpretacja

    „Hamlet” jest dramatem uważanym za najwybitniejszy w dorobku Williama Szekspira. Autor porusza tu wiele problemów, między innymi natury moralnej. Przewodni wątek dramatu to historia bratobójczej zbrodni. Duński królewicz stara się rozwiązać zagadkę tajemniczej śmierci ojca.... Więcej »

  • Hamlet - najważniesze motywy w dramacie

    W dramacie Szekspira ma miejsce tzw. „teatr w teatrze”. Do zamku przybywa trupa aktorska. Ma za zadanie przywrócić równowagę emocjonalną Hamletowi, jednak królewicz wykorzystuje aktorów do własnych celów. Umiejętnie wplata w oryginalną treść przedstawienia scenę... Więcej »

  • Hamlet jako dramat szekspirowski

    Złamanie zasady trzech jedności - większość wydarzeń ma miejsce na zamku w Elsynorze, ale niektóre sceny rozgrywają się np. na cmentarzu czy polach przed zamkiem. Akcja obejmuje co najmniej kilka miesięcy. Brak natomiast szczególnie wyraźnych odstępstw od głównego wątku dramatu. Więcej »

Komentarze (1)
Wynik działania 4 + 4 =
rr
2021-04-30 11:16:04
super
Ostatnio komentowane
supa
• 2024-12-05 14:20:12
ess
• 2024-12-04 18:43:47
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
nie jaja nie
• 2024-11-30 20:37:38
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie j...
• 2024-11-28 16:29:46