Umiędzynarodowienie konfliktu polsko – kozackiego miało miejsce za sprawą ugody perejasławskiej z roku 1654. Wówczas to strona kozacka uznała zwierzchność oraz oddała we władanie lewobrzeżną Ukrainę carowi Aleksandrowi Michajłowiczowi.
Decyzja o przyłączeniu Ukrainy do Rosji spowodowała atak Moskwy oraz wkroczenie wojsk rosyjskich na terytorium Litwy i Ukrainy w roku 1654. Doszło wówczas do zajęcia przez Rosjan: Smoleńska, Grodna oraz Wilna. W roku 1655 pomocy stronie polskiej w wojnie z Rosją udzielili Tatarzy. Dochodzi wówczas również do bitwy pod Ochmatowem na Ukrainie – zakończona zwycięstwem wojsk polsko – tatarskich.
W roku 1656 nastąpiło zawieszenie broni i rozjem polsko – rosyjski, tzw. rozjem wileński. Został zawarty na czas potopu szwedzkiego. Jednak po zawarciu ugody w Hadziaczu, która była próbą porozumienia Kozaków z Polakami w roku 1658, doszło do zerwania rozejmu wileńskiego i wznowienia działań wojennych.
Dwa lata później miała miejsce kampania cudnowska oraz wygrana wojsk polskich pod Połonką oraz Cudownem. Jednak osłabiona Polska nie potrafiła wykorzystać dyplomatycznie tych sukcesów. W roku 1663 dochodzi jeszcze do nieudanej kampanii przeciwko wojskom rosyjskim na Zadnieprzu.
W roku 1667 zawarto traktat polsko – rosyjski, zwany rozejmem w Andruszowie. Zakończył on wieloletnie – ponieważ trwające z przerwami 13 lat, zmagania między stroną polską a moskiewską.
Do Rosji przyłączono wówczas lewobrzeżną Ukrainę, ziemie smoleńską, siewierską oraz czernichowską. Dodatkowo przekazano Rosji na okres dwóch lat – Kijów. Traktat ten oznaczał w praktyce załamanie się ekspansji wschodniej oraz zapoczątkował parcie strony rosyjskiej w kierunku zachodnim. Ponadto stabilizował stosunki polsko – rosyjskie na niemal sto kolejnych lat.
Układ w Andruszowie łącznie z traktatami welawsko – bydgoskimi, stanowił widoczny znak zasadniczego zwrotu w układzie sił na obszarze Europy Środkowo – Wschodniej. Nowa sytuacja działa zdecydowanie na korzyść Rosji, a jednocześnie oznaczała załamanie się pozycji Rzeczypospolitej na arenie międzynarodowej. Rosja stała się de facto niekwestionowaną pierwszą potęgą w Europie Wschodniej.
Dodatkowo traktat ten wywarł również spory wpływ na politykę turecką, wskazując Rosję jako poważne niebezpieczeństwo dla Wysokiej Porty. Oznaczał również zmniejszenie nacisku tureckiego na Węgry oraz pozostałe posiadłości należące do austriackiej dynastii Habsburgów.