W XVII w. poza niekorzystnymi rezultatami wojen ze Szwecją, Rzeczpospolita ponosiła również klęski w kwestii polityki wschodniej. Nie doszły ostatecznie do skutku plany króla polskiego Zygmunta III Wazy, dotyczące zdobycia dla siebie tronu moskiewskiego. Monarcha bowiem starał się wykorzystać zamęt panujący w Moskwie po śmierci cara Iwana IV Groźnego – Wielka smuta.
W roku 1609 – wbrew opinii znacznej części szlachty, Rzeczpospolita rozpoczęła wojnę z Moskwą. Pretekstem były roszczenia do tronu carskiego wysuwane przez rzekomego syna Iwana Groźnego – Dymitra Samozwańca. Oblężenie Smoleńska w pierwszym roku wojny (zdobytego w roku 1611) oraz zwycięstwo wojsk polskich nad siłami rosyjsko – szwedzkimi pod Kłuszynem w roku 1610, utorowały stronie polskiej drogę do Moskwy.
Powyższe sukcesy nie zostały jednak wykorzystane politycznie. Nie powiodły się plany połączenia Moskwy i Polski pod rządami Zygmunta III Wazy. Polska załoga w Moskwie została zmuszona do kapitulacji, a odsiecz prowadzona przez Jana Karola Chodkiewicza powstrzymana przez Rosjan.
Również następna wyprawa polska na Moskwę (1617 – 1618) nie doprowadziła do realizacji dynastycznych planów Zygmunta III Wazy – uzyskanie carskiego tytułu królewicza Władysława. Przyniosła jednak Rzeczypospolitej znaczne nabytki terytorialne, w postaci Smoleńszczyzny oraz Siewierszczyzny – Rozejm w Dywilinie (1619). Kolejna faza wojny, w której to strona moskiewska przeszła do kontrofensywy, zakończyła w roku 1634 – Pokój w Polanowie.
Pokój w Polanowie zawarty 14 czerwca potwierdzał warunki rozejmu w Dywilinie – Rzeczpospolita uzyskała wówczas ziemię smoleńską, czernichowską oraz siewierską, zaś car Michał I Romanow zrzekł się pretensji do Inflant. Ponadto Władysław IV Waza zrzekł się praw do tronu carskiego, za co miał otrzymać 20 tysięcy rubli tytułem rekompensaty – o czym nie wspomniano w traktacie.
Dodatkowo kupcy otrzymali prawo swobodnego handlu, wyjąwszy Kraków, Wilno oraz Moskwę. Ustalono również kwestie wymiany jeńców wojennych oraz powołania komisji w celu ostatecznego rozgraniczenia ziem obu państw. Poza tym niezobowiązująco przewidywano również przez obie strony zjednoczone działania w kwestii konfliktów z Turcją oraz Szwecją.
Zawarty pokój zakończył okres wojen polsko – rosyjskich w I połowie XVII wieku. W tym czasie to Rzeczpospolita stanowiła stronę ekspansywną. Dalszy etap konfliktów między dwoma krajami w II połowie XVII w. zdominowany był przez problem Ukrainy. W roku 1645 strona rosyjska rozpoczęła politykę ekspansji wobec państwa polsko – litewskiego, wykorzystując jego ówczesne kłopoty na Ukrainie – pochodną problemu kozackiego.