Hotel Lambert - historia, program, przywódcy

Po upadku powstania listopadowego w roku 1831 wielu jego aktywnych uczestników, zarówno żołnierzy, jak i polityków, było zmuszonych do opuszczenia terenów Królestwa Polskiego, w celu uniknięcia kary śmierci lub więzienia. Ostatecznie większa część polskiej elity znalazła swoje miejsce w stolicy Francji, Paryżu. Tam też ocalali powstańcy zaczęli tworzyć emigracyjne stowarzyszenia i partie polityczne, które, mimo rozdrobnienia, starały się zwykle działać na korzyść kraju. Jednym z najsilniejszych i najbardziej znanych jest założony przez księcia Adama Jerzego Czartoryskiego Hotel Lambert.

Nazwa owego obozu wzięła się od należącego do księcia budynku, gdzie odbywały się spotkania, zarówno towarzyskie jak i polityczne, sympatyków ugrupowania. Członkowie Hotelu Lambert byli zwolennikami monarchizmu i liberalizmu, którzy nawiązywali w swoim programie do Konstytucji 3 Maja. Opowiadali się za odzyskaniem niepodległości w wyniku zrywu zbrojnego, kierowanego przez ziemiaństwo, jednakże za naczelny czynnik decydujący o zwycięstwie walki zbrojnej uważano pomoc zewnętrzną z państw europejskich. Stąd też szeroka działalność dyplomatyczna, prowadzona na dworach europejskich, mająca zapewnić poparcie władców. W późniejszych latach członkowie Hotelu Lambert aktywnie współpracowali z ruchem białym, starając się powoli przygotowywać grunt pod powstanie.

W kwestii chłopskiej członkowie tego obozu opowiadali się za stopniowym uwłaszczeniem chłopów i likwidacją pańszczyzny, jednakże bez poszkodowania właścicieli. Jako przyszły ustrój państwa widzieli monarchię konstytucyjną, jednakże jednym z ich słynnych haseł było „pierwej być, potem jak być”.

Przywódcą Hotelu Lambert i osobą, którą jego zwolennicy widzieli jako przyszłego króla był sam książę Adam Jerzy Czartoryski. Po jego śmierci jego miejsce zajął syn, Władysław Czartoryski.

Z Hotelem Lambert związane były dwie poboczne organizacje patriotyczne – Związek Jedności Narodowej i Towarzystwo Monarchiczne 3 Maja.