Procesy integracyjne we współczesnym świecie to obok integracji politycznej również (a może przede wszystkim) integracja gospodarcza. Powstające międzynarodowe organizacje gospodarcze to przede wszystkim organizacje międzyrządowe, ale proces ten dotyczy również największych przedsiębiorstw różnych branży na świecie.
Kluczowe znaczenie dla funkcjonowania gospodarki globalnej organizacje i porozumienia międzynarodowe powołano do życia wkrótce po II Wojnie Światowej.
Wśród nich są 2 gospodarcze agencje ONZ – Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW). Powołano je do życia w 1946 roku w rezultacie postanowień konferencji w Bretton Woods z 1944 roku. Początkowo służyły głównie finansowaniu powojennej odbudowy Japonii i państw Europy; z czasem zaś również wspomaganiu rozwoju krajów Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej. Udzielają one pożyczek i dotacji (oraz konsultują gospodarcze programy naprawcze i rozwojowe) na stabilizację lub reformy systemów gospodarczych państw (np. eksperci MFW konsultowali plan Balcerowicza), walkę z ubóstwem, poprawę stanu zdrowia, rozwój systemów edukacji, ochronę środowiska itp. w krajach rozwijających się lub przechodzących transformacje ustrojowo-gospodarczą.
Ich działalność uzupełnia powołana do życia w 1994 roku Światowa Organizacja Handlu (WTO), kontynuatorka Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT) z 1947 roku. Głównym zadaniem WTO jest liberalizacja światowej wymiany towarów i usług.
Do MFW i WTO należy większość państw niepodległych świata.
Zagadnienia gospodarcze są również obszarem działania OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), powstałej w 1960 roku i łączącej dziś 34 silnych gospodarczo krajów świata i opracowującej międzynarodowe standardy prawne działalności gospodarczej i międzynarodowej wymiany handlowej.
Charakter ponadregionalny ma też OPEC (Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową), powstała w 1960 roku. Poza naftowymi krajami znad Zat. Perskiej i Afryki Północnej w jej skład wchodzą też: Nigeria i Angola oraz Wenezuela i Ekwador. Kraje te skupiając 40% światowego wydobycia ropy naftowej mają wpływ na ceny tego surowca (poprzez zmniejszenie lub zwiększenie produkcji – podaży surowca na rynku).
Wśród gospodarczych organizacji międzynarodowych przeważają jednak organizacje regionalne.
Wiele z nich to strefy wolnego handlu (zniesienie lub znaczne ograniczenie ceł i limitów w handlu towarami pochodzącymi z państw członków strefy).
Jeśli państwa członkowskie ustalają wspólną politykę handlową i celną względem państw trzecich (znosi to potrzebę granicznej kontroli pochodzenia towarów pomiędzy krajami) wówczas mówimy o unii celnej.Niektóre państwa próbują też tworzyć wspólny rynek, czy nawet stosują wspólną walutę (np. frank CFA w 14 państwach Afryki Środkowej i Zachodniej, euro w krajach Europy).
Do organizacji takich należą:
- NAFTA (Strefa Wolnego Handlu Ameryki Północnej), powstała w 1994 roku, uczestniczą w niej: Kanada, USA i Meksyk, ma ambicje rozszerzenia się na pozostałe kraje Ameryk,
- EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu), powstałe w 1960 roku, obecnie skupiające tylko Norwegię, Szwajcarię, Islandię i Liechtenstein, pozostali byli członkowie stowarzyszenia (6 państw) są obecnie członkami Unii Europejskiej,
- AFTA (strefa wolnego handlu państw ASEAN), powstała w 1993 roku, w planach objęcie strefą Chin,
- Mercosur, powołany do życia w 1991 w Ameryce Łacińskiej roku dla rozwoju wolnego handlu – 5 państw uczestniczy w unii celnej, 5 kolejnych tylko w strefie wolnego handlu
- Unia Celna Rosji, Białorusi i Kazachstanu powstała w 2010 roku,
- Andyjski Wspólny