Europę w 2010 roku zamieszkiwało ok. 726 mln mieszkańców, co stanowi nieco ponad 10% ludności świata. Najludniejsze państwo Europy to Federacja Rosyjska – w jej europejskiej części mieszka około 110 mln ludzi. Najbardziej ludnym państwem w całości położonym w Europie są Niemcy (>81,6 mln mieszkańców). Następne pod względem liczby ludności państwa europejskie to: Francja (prawie 63 mln mieszkańców), Wielka Brytania (>62,2 mln mieszkańców) i Włochy (prawie 60,5 mln mieszkańców).
Średnia gęstość zaludnienia w Europie (bez europejskiej części Rosji) to 64 osób/km2, a wliczając europejską część Rosji tylko 32 osoby/km2.
Największa gęstość zaludnienia występuje w państwie-mieście Monako (>16,7 tys. osób/km2) oraz na Malcie (>1 250 osób/km2). Wśród dużych krajów europejskich największą gęstość zaludnienia mają Holandia i Belgia (ponad 350 osób/km2).
Najmniejsza gęstość zaludnienia charakterystyczna jest dla państw północnej Europy – w Islandii wynosi ona nieco mniej niż 3 osoby/km2.
W Europie przejście demograficzne miało miejsce w XIX wieku i na początku XX wieku. Wtedy obserwowaliśmy najbardziej dynamiczny wzrost liczby ludności tej części świata (wzrosła ona z około 185 mln w roku 1800 do około 420 mln w roku 1900). Chwilowe zahamowanie wzrostu w pierwszej połowie XX wieku związane było z dwoma wojnami światowymi.
Od lat 90.tych XX wieku przyrost naturalny w krajach europejskich jest jednak niski – w roku 2011 wynosił 10,3‰ w Irlandii, 4,2‰ we Francji, 2,3‰ w Szwecji, 0,3‰ w Polsce, ale w wielu krajach (Portugalia, Włochy, Niemcy, Węgry, Chorwacja, Serbia, Bośnia i HercegowianaBułgaria, Rumunia, dawne republiki radzieckie) był ujemny, najbardziej w Bułgarii -5,1‰.
Rozwój ludnościowy Europy wiązał się z uprzemysłowieniem. To zaś powodowało wzrost liczby mieszkańców miast. Współczynnik urbanizacji w państwach Europy (zwłaszcza w Europie Zachodniej) jest wysoki – w Belgii w 2010 roku ponad 97% ludności mieszkało w miastach, we Francji ponad 85%, a w Niemczech prawie 74%. Ludność wiejska w Europie przeważała tylko w Albanii (45% ludności mieszka w miastach), Bośni i Hercegowinie, Mołdawii i Słowenii.
W Europie jest prawie 30 miast o liczbie ludności powyżej 1 mln. Największe z nich to:
- Moskwa – 10,5 mln mieszkańców w mieście i 14,5 mln mieszkańców w aglomeracji miejskiej,
- Stambuł (w Turcji, ale w Europie) – prawie 10 mln mieszkańców w mieście i prawie 12 mln mieszkańców w aglomeracji miejskiej,
- Londyn – ok. 7,5 mln mieszkańców w Wielkim Londynie i 14,6 mln mieszkańców w aglomeracji miejskiej,
- Paryż – ok. 2,2 mln mieszkańców w mieście i ok. 12 mln mieszkańców w aglomeracji,
- Sankt Petersburg – ok. 4,6 mln mieszkańców w mieście i ok. 5,5 mln mieszkańców w aglomeracji miejskiej ,
- Madryt – ok. ok. 3,5 mln mieszkańców w mieśie i ok. 6 mln mieszkańców w aglomeracji miejskiej,
- Berlin - >3,4 mln mieszkańców w mieście i ok. 4,2 mln mieszkańców w aglomeracji miejskiej,
- Kijów – ok. 2,8 mln mieszkańców w mieście i 5,2 mln mieszkańców w aglomeracji miejskiej
i Rzym – ok. 2,75 mln mieszkańców w mieście i 3,8 mln mieszkańców w aglomeracji miejskiej.
Wśród języków, którymi posługują się mieszkańcy Europy przeważają:
języki słowiańskie (rosyjski, ukraiński, białoruski, polski, czeski, słowacki, słoweński, serbski i chorwacki, bułgarski i macedoński),
języki germańskie (niemiecki, angielski, niderlandzki, duński, norweski, szwedzki, islandzki)
i języki romańskie (francuski, włoski, hiszpański, portugalski, kataloński, rumuński).
Inne języki indoeuropejskie używane w Europie to: język grecki, język albański, języki bałtyjskie (litewski i łotewski) oraz języki celtyckie (walijski, irlandzki, bretoński i szkocki, obecnie ustępujące językowi angielskiemu i francuskiemu – język bretoński).
Spoza języków indoeuropejskich najliczniej używanymi rodzimymi językami europejskimi są: języki ugrofińskie (węgierski, fiński, estoński, karelski, maryjski, języki Mordwinów – erzja i moksza, język udmurcki i komi oraz języki lapońskie)
oraz tureckie (język turecki, tatarski i krymsko-tatarski).
Europa jest tradycyjnie kontynentem, gdzie dominowało chrześcijaństwo – kościoły wschodnie (prawosławne kościoły autokefaliczne) dominują w krajach Europy Wschodniej i na Bałkanach, kościół rzymsko-katolicki w Europie Środkowej, Zachodniej (Francja, Belgia) i Południowej, a protestanci w Europie Północnej i Północno-Zachodniej. Tradycyjne skupiska muzułmanów tradycyjnie żyli w Europie na Bałkanach (w Bośni, Albanii i w Kosowie), na Krymie i w Rosji (Tatarzy Krymscy i Wołżańscy).
Równocześnie jednak w wielu państwach Europy wzrasta liczba ateistów i agnostyków. Wg Eurobarometru (badania opinii publicznej w Unii Europejskiej) w 2010 roku ok. połowy obywateli UE wierzyło w Boga, 20% uważało się za ateistów, zaś około 25% mimo wiary w istnienie duchowego, pozamaterialnego wymiaru świata nie wiązało tej wiary z żadną religią. Najwięcej ateistów i agnostyków mieszka w krajach skandynawskich, w Republice Czeskiej, we Francji, Niderlandach/Holandii i w niektórych byłych krajach komunistycznych (ateizm był tam oficjalną ideologią państwową) – zwłaszcza w Estonii, Rosji i na Białorusi.
W ostatnich kilkudziesięciu latach stosunki etniczne i religijne w krajach Europy (zwłaszcza Zachodniej) uległy modyfikacji na skutek imigracji zarobkowej mieszkańców uboższego i niestabilnego politycznie Południa. We Francji oszacowano w 2008 roku, że około 5,3 mln osób posiadających prawo pobytu w kraju urodziło się poza granicami Francji. Kolejne 6,5 mln mieszkańców kraju miało przynajmniej jednego rodzica imigranta. Większość z imigrantów pozaeuropejskich we Fracji pochodziła z dawnych kolonii francuskich – z krajów Maghrebu, Czarnej Afryki i Azji (m.in. z dawnych Indochin). W Wielkiej Brytanii imigranci pochodzą głównie z Indii, Pakistanu i Antyli (m.in. z Jamajki). W Niemczech, Szwajcarii i Austrii wielu imigrantów pochodzi z Turcji.
Wcześniej – w latach 50.tych i 60.tych XX wieku – zagraniczni robotnicy zarobkowi (gastarbeiterzy) w krajach Zachodniej Europy pochodzili głównie z uboższych krajów europejskich (Portugalii, Hiszpanii, Włoch, dawnej Jugosławii). Obecnie (po otwarciu granic w ramach Unii Europejskiej) na rynkach pracy krajów Europy Zachodniej pojawili się mieszkańcy krajów Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej (w tym Polacy).