Najważniejszą gospodarką w Europie jest gospodarka Unii Europejskiej, traktowana jako całość. W 2011 PKB państw Unii Europejskiej łącznie wynosiło ponad 17,7 bilionów dolarów amerykańskich – więcej niż PKB gospodarki amerykańskiej. Jeśli analizować PKB poszczególnych państw Unii Europejskiej, najwięcej do wspólnego PKB dokładają Niemcy, Francja i Wielka Brytania (4., 5. i 6. gospodarka narodowa świata). Następne pod względem wielkości PKB gospodarki narodowe UE to: gospodarka Włoch, gospodarka Hiszpanii i gospodarka Niderlandów/Holandii. W ostatnich latach (w efekcie kryzysu finansowego zapoczątkowanego w 2008 roku) gospodarki państw UE cierpią z powodu niskiego wzrostu gospodarczego (jeszcze kilka lat temu obserwowaliśmy w nich recesję).
Z państw nie znajdujących się w Unii Europejskiej duże PKB ma Rosja (jest to ósma największa gospodarka świata – jest to jednak tylko częściowo państwo europejskie) i Szwajcaria (według różnych zestawień 18 lub 20. pod względem wielkości gospodarka na świecie).
Większość PKB Unii Europejskiej wytwarzają przedsiębiorstwa prywatne, jednak dosyć duży udział w jego wytwarzaniu ma w niektórych krajach sektor państwowy (np. w Szwecji ok. 30% ). Udział usług w wytwarzaniu PKB jest największy – średnio wynosi ok. 73%.
Cztery z państw europejskich nie należących do Unii Europejskiej – Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein wchodzą w skład powstałej w 1960 roku Europejskiej Strefy Wolnego Handlu (EFTA). W przeszłości wchodziło w jej skład więcej państw (m.in. Wielka Brytania i Austria), które wybrały jednak przynależność do Unii Europejskiej. Sama EFTA współpracuje blisko z UE w ramach powstałego w 1994 roku Europejskiego Obszaru Gospodarczego (bez Szwajcarii) – w zakresie swobodnego przepływu towarów, usług i osób.
Jeśli spojrzeć na wartości wskaźnika rozwoju społecznego (HDI) to poza Mołdawią wszystkie kraje europejskie zaklasyfikowane zostały jako kraje o bardzo wysokim poziomie rozwoju lub jako kraje o wysokim poziomie rozwoju (niektóre kraje bałkańskie i kraje wschodniej Europy).
Mimo, że udział rolnictwa w wytwarzaniu PKB jest państw europejskich (w tym zwłaszcza państw UE), są one ważnymi producentami żywności na świecie. Wynika to m.in. z doinacji rolnictwa intensywnego (duże zużycie nawozów sztucznych i środków ochrony roślin i powszechne wykorzystanie maszyn rolniczych) oraz dużej towarowości gospodarki rolnej w Europie. Ważnymi producentami najważniejszej rośliny żywieniowej na świecie – pszenicy są Francja, Niemcy, Wielka Brytania, a spoza UE – Rosja i Ukraina (te dwa ostatnie na swoich rozległych obszarach czarnoziemnych). Państwa europejskie należą też do największych na świecie producentów żyta, jęczmienia, ziemniaków i buraków cukrowych. Ogólnie państwa Europy Zachodniej specjalizują się w produkcji zwierzęcej, zaś państwa Europy Południowej w produkcji roślinnej (zwłaszcza warzywnej i owocowej oraz uprawie roślin śródziemnomorskich). W Norwegii i Islandii duże znaczenie ma rybołówstwo, w krajach skandynawskich i Rosji - gospodarka leśna (pozyskanie drewna).
Wśród surowców mineralnych wydobywanych przez kraje europejskie duże znaczenie miały i mają surowce energetyczne. Unia Europejska stara się stopniowo zrezygnować z energetyki węglowej. W dalszym jednak ciągu węgiel brunatny i w mniejszym już stopniu kamienny (wydobycia zaprzestano m.in. w Wielkiej Brytanii i Zagłębiu Ruhry w Niemczech) wydobywane są w dużych ilościach w wielu krajach europejskich (Polska, Niemcy, Republika Czeska, Hiszpania, Grecja). W przypadku państw leżących nad Morzem Północnym duże znaczenie ma wydobycie spod dna morza