Wolność wiodąca lud na barykady - opis, interpretacja i analiza obrazu

 

Opis

„Wolność wiodąca lud na barykady” to jeden z najsłynniejszych obrazów Delacroix. Został on namalowany w 1830 r., a bezpośrednią inspiracją do jego powstania była rewolucja lipcowa skierowana przeciwko ówczesnemu władcy Francji, Karolowi X. Obraz zdradza wyraźne cechy barokowe. Mamy tu do czynienia ze sceną zbiorową, o zawiłej kompozycji.

Plan obrazu został zaprojektowany na zasadzie układu piramidy, której wierzchołek stanowi flaga Francji. Centralną postacią dzieła jest kobieta, której strój wskazuje na mieszczańskie pochodzenie. Ponadto emanuje ona erotyzmem, ma obnażone ramiona i wyeksponowane piersi. W jednej ręce trzyma trójkolorową flagę francuską, a w drugiej bagnet. Przed kobietą leżą ciała poległych w walce. Za nią zaś podążają przedstawiciele wszystkich stanów społecznych.

Szczególnie zwracają tu uwagę dwie postaci. Mężczyzna ubrany w strój świadczący o jego inteligenckim pochodzeniu (autoportret Delacroix) oraz mały chłopiec z bagnetem w ręce. Do tego drugiego bohatera kilkadziesiąt lat później nawiązał Wiktor Hugo w wielkiej powieści „Nędznicy”.

 

Analiza i interpretacja

Postać kobiety przedstawiona na obrazie Delacroix jest alegorią wolności. Istotny jest jej niejednoznaczny status. Z jednej strony przypomina ona zwykłą paryską przekupkę, z drugiej posiada klasyczne greckie i szlachetne rysy twarzy, a na jej obliczu malują się wzniosłe uczucia. Delacroix dzięki zestawieniu tych kontrastowych elementów pokazuje, że walka o wolność uszlachetnia prosty lud, a ponadto wolność jest zjawiskiem, które rodzi się wśród zwykłych ludzi zyskujących świadomość własnej godności.

Obecność przedstawicieli wszystkich stanów wskazuje na egalitarny charakter potrzeby samostanowienia. W pragnieniu wolności wszyscy są równi i mają do niej jednakowe prawo. Delacroix przywołuje tu wielkie ideały rewolucji francuskiej: wolność, równość, braterstwo, które stały się podstawą idei republiki. Dzięki temu obraz doskonale wpisuje się w światopogląd epoki romantyzmu, dokonuje się tu bowiem apoteozy rewolucji jako buntu wobec zastanej rzeczywistości. Rewolucja postuluje ideę stworzenia świata na nowo, tym razem według innych, lepszych założeń. Mamy tu do czynienia z romantyczną wiarą w przemianę rzeczywistości.

Kompozycja obrazu posiada charakter dynamiczny, a kolorystyka eksponuje symboliczne barwy francuskiej flagi. Szczególnie mocno odznacza się na tle całego obrazu czerwień kojarząca się z krwią rewolucjonistów. Sceneria obrazu została osadzona w realiach paryskich, jednak środki użyte przez artystę czynią z całości wielką, uniwersalną parabolę ludzkiej walki o godność, sprawiedliwość i wolność.

Wolność wiodąca lud na barykady (1830)