Gatunek i forma
Utwór świętego Franciszka, noszący również inny tytuł: Pieśń słoneczna, jest kantykiem pochodzącym z XIII wieku. Stanowi jeden z najstarszych zachowanych zabytków włoskiej poezji. Autorstwo św. Franciszka z Asyżu potwierdzają pisma innych uczonych. Utwór miał zostać spisany na dwa lata przed śmiercią Franciszka w 1225 roku.
Uroki świata
Pochwała stworzenia wchodzi w skład zbioru pt. Kwiatki św. Franciszka. Odnajdujemy w utworze wyraz podziwu wobec natury i otaczającego świata. Podmiot wymienia liczne zjawiska:
Pochwalony bądź, Panie, przez brata naszego, księżyc[...]
Wiele okoliczności natury zostaje przez Franciszka upersonifikowanych – ogień, księżyc czy wiatr zostają nazwane „braćmi”. Zabieg ten świadczy o tym, że podmiot mówiący pragnie by ludzie chwalili Boga na podstawie cudownych zjawisk, które stworzył.
Obraz Boga
Podmiot często powtarza zwrot: Pochwalony bądź, Panie! Powtarzany kilka razy wskazuje na to, że główną funkcją tekstu miała być funkcja pochwalna. Podmiot przyjmuje zatem postawę dziękczynna wobec potęgi Stwórcy. Utwór ma wydźwięk optymistyczny – widzimy radość życia człowieka doceniającego piękno, które go otacza:
Pochwalony bądź, Panie, przez brata naszego, wiatr,
i przez powietrze, i czas pochmurny i pogodny, i wszelki,
przez które dajesz tworom swoim utrzymanie.
Pochwalony bądź, Panie, przez siostrę naszą, wodę,
co pożyteczna jest wielce i pokorna, i cenna, i czysta.
Pochwalony bądź, Panie, przez brata naszego, ogień,
którym oświecasz noc,
a on jest piękny i radosny, i silny, i mocny.
Pochwalony bądź, Panie, przez siostrę naszą, matkę ziemię,
która nas żywi i chowa […]
 |
| Pieśń słoneczna, mozaika we Frankfurcie, Liebfrauenkirche, 1979/www.wikipedia.org.pl |