„Pamiętnik z powstania warszawskiego” - geneza
„Pamiętnik…” został wydany w Warszawie w 1970 roku. Pisany był w końcu lat 60. i zawierał autobiograficzne elementy związane z przeżyciami Białoszewskiego w okresie powstania warszawskiego.
„Pamiętnik …” został wyróżniony Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1971 r.).
„Pamiętnik z powstania warszawskiego” - czas i miejsce akcji
Opisane wydarzenia obejmują losy powstania warszawskiego i tego, co zdarzyło się po jego upadku. We wspomnieniach narrator opowiada też o czasach przedwojennych oraz wraca do roku 1939, kiedy wybuchła II wojna światowa.
Akcja toczy się na ulicach Warszawy, w różnych jej dzielnicach. Po upadku powstania przenosi się do Łabinowic a następnie do Częstochowy. Wspomniane zostają także Pruszków i Głogów, gdzie w obozach przebywała matka Mirona.
„Pamiętnik z powstania warszawskiego” - motyw wojny
Motyw wojny
Wojna w utworze przedstawiona została bardzo realistycznie i emocjonalnie, ponieważ „Pamiętnik…” mówi o uczuciach Mirona, widzącego ludzką tragedię, ból, rozpacz i bezradność. Czytelnik poznaje wojnę nie od strony walczących w niej żołnierzy, ale bezbronnych cywilów, którzy narażeni są na potworne cierpienia. Brakuje im wody, jedzenia, trawią ich choroby, wszawica. Nie mogą nawet pochować swoich bliskich z powodu licznych nalotów. Żyją w piwnicach i sami się organizują, walcząc o przetrwanie w pogrążonej w walkach Warszawie.