„Oda do radości” została napisana przez Fryderyka Schillera w listopadzie 1785 roku, później autor dokonał jeszcze kilku zmian, m.in. usunął ostatnią zwrotkę. Znana dziś wersja jest przeróbką z 1803 roku. Tekst stał się niezwykle popularny za sprawą Ludwiga van Beethovena, który wykorzystał go w finale swojej IX Symfonii.
Oda to gatunek podniosły, o charakterze pochwalnym. Pochwała radości ma tu charakter pogański, odnosi się bowiem do kultury antycznej. Radość została przez Schillera nazwana „iskrą bogów” w odniesieniu do bogów olimpijskich – na co wskazuje już użycie liczby mnogiej oraz przywołanie Pól Elizejskich.
Umiejętność czerpania przyjemności z życia to wielki dar, który trzeba docenić. Radość jest tą wartością, która czyni świat i ludzi lepszymi: „Wszyscy ludzie będą braćmi”. Poeta wskazuje na wszechobecność radości w ludzkim życiu, jest ona blisko, trzeba tylko umieć ją dostrzec:
(…) Ona w sercu, w zbożu, w śpiewie, ona w splocie ludzkich rąk,/ z niej najlichszy robak czerpie, z niej najwyższy niebios krąg (…).
Podmiot liryczny wypowiada się w pierwszej osobie – czasem w liczbie pojedynczej, a czasem w mnogiej, identyfikując się z większą zbiorowością. Głosi miłość i nawołuje do wspólnego radowania się. Cała wypowiedź jest bardzo żywa i ekspresywna.
Instrumentalna wersja „Ody do radości” jest hymnem Unii Europejskiej. Słowa:
(…) Wstańcie, ludzie, wstańcie wszędzie, ja nowinę niosę wam:/ na gwiaździstym firmamencie miłość, miłość mieszka tam (...) wpisują się w symbolikę gwiazd na unijnej fladze. Nie bez znaczenia jest też obecna tu wyraźnie idea zjednoczenia w imię wspólnych wartości:
(…) Jasność twoja wszystko zaćmi złączy, co rozdzielił los./ Wszyscy ludzie będą braćmi tam, gdzie twój przemówi głos./ Kto przyjaciel, ten niech zaraz stanie tutaj pośród nas,/ i kto wielką miłość znalazł ten niech z nami dzieli czas (…).
Najbardziej znanym polskim tłumaczeniem „Ody do radości” jest tekst autorstwa Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Poeta położył nacisk na wartość artystyczną wiersza, mniej dbając o wierność przekładu. Niestety jego przekład nie obejmuje całości dzieła.