 |
| Carlo Crivello „Św. Tomasz z Akwinu” (XV w.) |
Święty Tomasz z Akwinu to jeden z najważniejszych myślicieli w historii Kościoła. Wypracowany przez niego system filozoficzny – tomizm – do dzisiaj stanowi inspirację dla wielu teologów. Doczekał się on nawet uwspółcześnionej wersji, tzw. neotomizm.
Młodość św. Tomasza z Akwinu
Twórca tomizmu przyszedł na świat w 1225 r. na zamku w Roccasecca, nieopodal Akwinu. Pochodził z bardzo zamożnej rodziny – jego ojcem był należący do stanu rycerskiego Lombardczyk Landulf (niektóre źródła podają, iż był on hrabią Akwinu). Matka – Teresa Caracciolo – pochodziła najprawdopodobniej z Normandii. Wujem Akwinaty był Siibald, opat benedyktyńskiego klasztoru leżącego na Monte Cassino. Dzięki wysokiej pozycji drzwi do kariery stały przed Tomaszem otworem; już w wieku pięciu lat został posłany do klasztoru, gdzie do 14 roku życia pobierał nauki. W roku 1239 udał się do Neapolu, by podjąć tam studia.
W wieku ok. 20 lat św. Tomasz z Akwinu wstąpił do zakonu dominikanów. Decyzja ta spotkała się z wielkim oporem ze strony jego rodziny, która miała nadzieję, iż obiecujący młodzieniec będzie pełnił ważne funkcje kościelne. Doszło nawet do tego, że podczas podróży do Paryża (miejsce dalszej edukacji św. Tomasza) został on uwięziony przez bliskich. Niektóre źródła podają także, że siostra św. Tomasza – Marotta – która miała namówić go do porzucenia habitu, sama została przezeń nakłoniona do wstąpienia do dominikanów.
W 1245 r. św. Tomasz z Akwinu udał się do Paryża, a następnie do Kolonii, gdzie studiował pod okiem Alberta Wielkiego. Uzyskał tam stopień bakałarza biblijnego i przystąpił do tworzenia własnych pism.
Święty Tomasz z Akwinu – myśliciel i zaciekły obrońca Kościoła
Rok 1256 przyniósł św. Tomaszowi z Akwinu tytuł magistra teologii. Pięć lat później Akwinata rozpoczął pracę nad „Sumą przeciw poganom” – jednym z najważniejszych dzieł w swoim życiu. Po upływie czterech lat św. Tomasz z Akwinu udał się do Rzymu, by podjąć trud nauczania w znajdującej się tam szkole dominikańskiej. W Wiecznym Mieście rozpoczął także prace nad „Sumą teologiczną”. Kolejnym przystankiem w życiu św. Tomasza z Akwinu był Paryż (od 1268 r.), gdzie pracował głównie nad dydaktycznymi komentarzami do dzieł Arystotelesa.
Od 1272 r. przebywał w Neapolu. Miał stworzyć tu szkołę dominikańską. Zimą roku 1273 doświadczył mistycznego objawienia, co negatywnie odbiło się na jego zdrowiu. Rok później (1274) św. Tomasz z Akwinu został wysłany przez papieża do Lyonu, by wziął udział w odbywającym się tam Soborze. Akwinata nigdy nie osiągnął celu podróży, ponieważ zmarł w drodze 7 marca 1274 r.
Podsumowanie
Życie św. Tomasza z Akwinu było ściśle podporządkowane Bogu i poszukiwaniu mądrości. Swoją postawą udowodnił, że nie tylko słowa, lecz także czyny mają znaczenie. Odrzucił łatwą drogę i postanowił zrezygnować z pewnego stanowiska kościelnego i samodzielnie wypracować swoją pozycję, co udało mu się zrealizować.
Św. Tomasz pozostawił po sobie niezwykle bogatą spuściznę naukową. Jego najważniejszym dokonaniem było stworzenie podstaw tomizmu, czyli filozofii łączącej religię chrześcijańską z nauką Arystotelesa oraz elementami filozofii arabskiej.
Działalność Akwinaty dotyczyła także prób podania racjonalnych dowodów potwierdzających istnienie Boga. Święty Tomasz z Akwinu stworzył 5 takich potwierdzeń, które nazywane są V Drogami św. Tomasza. Natomiast do najważniejszych dzieł autorstwa świętego Tomasza z Akwinu należą głównie traktaty filozoficzne, m.in.: „Suma filozoficzna”, „Suma teologiczna” oraz „Dysputy problemowe o prawdzie”.