Stanisław Wojciechowski - biografia i działalność

Stanisław Wojciechowski urodził się 15.03.1869  roku w Kaliszu, na terytorium Imperium Rosyjskiego, w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu nauki w szkołach kaliskich od 1888 roku studiował na uniwersytecie w Warszawie. Tam zetknął się z ruchami patriotycznymi i niepodległościowymi, co mocno wpłynęło na jego życie. Początkowo zaangażowany w działalność Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, później coraz bardziej wiązał się z ruchem socjalistycznym. Był jednym z członków – założycieli PPS. W roku 1892, ze względu na kłopoty z carską policją, był zmuszony do emigracji. Współpracował za granicą z socjalistami polskimi, w tym także z Józefem Piłsudskim. Za swoją działalność konspiracyjną został wydalony z Francji, ostatecznie zatrzymał się na dłużej w Wielkiej Brytanii.

Do kraju na stałe powrócił po roku 1905. Stopniowo zaczął oddalać się od działalności w PPS, nie będąc zadowolonym z działań partii. Zajął się za to działalnością spółdzielczą, pracą w różnego rodzaju spółkach towarowych.

Po wybuchu I wojny światowej opowiedział się za Ententą i prowadził związaną z tym działalność polityczną w Komitecie Narodowym Polskim. Wybuch rewolucji w roku 1917 roku zastał go w Moskwie, już w roku następnym jednak powrócił do kraju.

Po powrocie do kraju został zaangażowany w tworzenie nowego rządu. Od stycznia 1919 do czerwca 1920 najpierw minister, a później szef resortu ministerstwa spraw wewnętrznych. Od 1921 roku w PSL „Piast”, startował z jego ramienia w pierwszych i drugich wyborach prezydenckich 1922 roku. Tam też odniósł sukces i został drugim po Narutowiczu prezydentem.

Wojciechowski działał w trudnej sytuacji, kiedy to upadały kolejne rządy parlamentarne, niezdolne do osiągnięcia odpowiedniej większości bądź rozpadające się w wyniku skandali. Prezydent starał się stabilizować sytuację i umacniać spójność rządu. Utrzymywał też dobre kontakty z Piłsudskim, nie spodziewając się raczej późniejszych wydarzeń.

W trakcie zamachu majowego spotkał się 12.05.1926 z Piłsudskim na moście Poniatowskiego w Warszawie. Fiasko owych negocjacji doprowadziło do kilkudniowych walk w mieście, które zakończyły się ostatecznie podaniem się do dymisji prezydenta i całego rządu, aby zastopować przelew krwi.

Po zamachu mimo namów przyjaciół całkowicie wycofał się z polityki, rozczarowany sytuacją w kraju. Znajdował się na uboczu przez cały okres międzywojnia, zajmując się ukochaną działalnością spółdzielczą i wykładami na różnych uczelniach. Przeżył okupację i powstanie warszawskie, by ostatecznie umrzeć zapomnianym już w czasie PRL – u, w niewielkim domu pod Warszawą 9.04.1953 roku.