Faszystowskie Niemcy jako przykład państwa totalitarnego

Przejęcie w roku 1933 władzy w Niemczech przez NSDAP otworzyło w tym kraju nowy, ciemny rozdział historii. Po serii prowokacji i aresztowań, zapoczątkowanych przez słynny pożar Reichstagu Adolf Hitler, mianowany wkrótce kanclerzem, zyskał praktycznie nieograniczoną władzę w państwie. Wkrótce też partia nazistowska rozpoczęła budowę w Niemczech nowego ustroju, mającego położyć podwaliny pod „Tysiącletnią”, III Rzeszę (nawiązanie do I Rzeszy z okresu średniowiecza i II Rzeszy, jaką było Cesarstwo Niemieckie).

W przeciągu kilku lat po przejęciu władzy zdelegalizowano, później zaś aresztowano liderów wszystkich partii opozycyjnych, jak również byłych politycznych sojuszników NSDAP. Jedynym legalnym nurtem politycznym był nazizm, a jedyną partią NSDAP. Rozpoczęto zaciekłe zwalczanie komunistów, jak również wszelkich ruchów, które nie podzielały ideałów nazistowskich. Represje dotknęły m.in. organizacji harcerskich, korporacji studenckich i różnego rodzaju stowarzyszeń młodzieżowych, naukowych. Zostały one rozwiązane i w większości zastąpione nowymi, „oficjalnymi” odpowiednikami, które oprócz kontynuowania dawnych zadań kładły duży nacisk na idee narodowego socjalizmu, wpajanie ich i szkolenie młodzieży od najmłodszych lat. Czołowym przykładem jest tu młodzieżowa organizacja Hitlerjugend, najsłynniejsza, ale nie jedyna tego typu. System państwowy w Niemczech zakładał kształtowanie nowego typu obywatela, posłusznego ideologii i zindoktrynowanego.

Równocześnie z tworzeniem machiny propagandowej i tworzenia systemu „szkolenia” nowego obywatela rozpoczęto eliminację osób uważanych za szkodliwe dla państwa. Przede wszystkim represje dotknęły ludność żydowską. Na mocy ustaw norymberskich z 1935 roku pozbawiono ich praktycznie praw obywatelskich i uczyniono obywatelami drugiej kategorii. Coraz ostrzejsza polityka rasowa zmuszała wszystkich Żydów dysponujących odpowiednimi środkami do emigracji. Pozostali z nich byli traktowani jako szkodnicy i odmawiano im większości praw należnych obywatelowi, a nawet – człowiekowi. Zażarta propaganda uderzała również w inne kraje, między innymi w Polskę, którą kreowano na jednego z największych przeciwników Niemiec. Budowano również legendę I wojny światowej, przegranej nie z powodu klęski militarnej, a „ciosu w plecy”, zadanego przez Żydów i komunistów. Państwo przygotowywało obywateli mentalnie na kolejną wojnę.

W sferze ekonomicznej doszło paradoksalnie do znacznej poprawy sytuacji ludności. Przygotowania wojenne zmuszały do znacznej rozbudowy przemysłu, stąd też powstanie wielu miejsc pracy, wchłaniających rzesze bezrobotnych. Dodatkowo uruchomienie systemu robót publicznych i monumentalnych inwestycji spowodowało znaczny wzrost zatrudnionych i poziomu życia. Działania te, oprócz oczywistych korzyści, miały także uboczny skutek – przywiązywały ludzi do ideologii. Hitler i jego rządy zaczęły być uważane przez samych Niemców za początek epoki dobrobytu i budowy nowych, wielkich Niemiec. Jednocześnie zaś ignorowano głosy na temat prześladowań, czy też zamykania przeciwników politycznych w obozach odosobnienia, wkrótce przekształconych w obozy koncentracyjne – wtedy uważane jeszcze za obozy „korekcyjne”, nie mające jednak znamion ludobójstwa.