Istotną rolę w rozwoju Mezoameryki odegrali Majowie. Szczyt ich kultury przypada między rokiem 300 – 900. Pod koniec tego okresu Majowie opuścili swoje miasta, po czym zaczęła zarastać je dżungla. Nadal jednak można podziwiać pozostałości ich cywilizacji, zwłaszcza na obszarze północnego oraz wschodniego Jukatanu. Pomimo opuszczenia swoich pierwotnych siedzib, lud majów nie zniknął całkowicie – dziś około 4 milionów majów mieszka w Meksyku, Gwatemali, Hondurasie oraz Belize.
Do dziś nie wiadomo dokładnie dlaczego cywilizacja majów upadała – zakończył się jej okres klasyczny (300 – 900 r.). Przypuszcza się, iż na proces ten wpłynęło kilka czynników. Jako jeden z nich najczęściej wyróżnia się: zwiększenie populacji, brak surowców, nadmierna eksploatacja ziemi, a czasem również obcą inwazję.
Z cywilizacją Majów związane są dwie interesujące kwestie. Po pierwsze ich sposób formowania głów u małych dzieci. Zakładano im na głowy deski, w momencie kiedy jeszcze głowa formowała się. Proces ten trwał około 3 lat, a w efekcie starano się uzyskać głowy wąskie oraz smukłe. Wydłużone czaszki bowiem stanowiły symbol czegoś na wzór klasy wyższej – osoby jeśli nie o boskim pochodzeniu, to co najmniej mogły się z nimi kontaktować.
Powszechnie znany jest również drugi ze zwyczajów Majów – gra w piłkę. Zawodnicy dwóch drużyn mieli uderzać ją częściami ciała oprócz stóp, rąk czy głowy i nie wolno jej było przy tym upuścić na ziemie. Na środku „boiska” znajdował się kamienny pierścień przez który należało przerzucić piłkę – zrobiona była z gumy i ważyła około 2,5 kilograma. Członkowie przegranej drużyny – na czele z odpowiednikiem dzisiejszego kapitana drużyny, składani byli w ofierze. Majowie bowiem podobnie do Azteków składali krwawe ofiary z ludzi – na ołtarzu ofiarnym żywcem wyrywano serca.
Majowie – Historia
Dzieje cywilizacji Majów można podzielić na trzy okresy:
• Przedklasyczny – przypadający na 100 – 300 rok. W tym czasie powstały początki polityki dynastycznej oraz uformowała się pierwsza arystokracja. Nastąpił również wówczas boom demograficzny na całym terenie Mezoameryki. W jej skutek nastąpił szybki rozwój miast. Poza tym pojawiają się także pierwsze przypadki użycia pisma. Pod koniec tego okresu powstały liczne miasta, które skupione były wokół kamiennych centrów ceremonialnych.
• Klasyczny – przypadający na 900 – 1000 rok. W tym okresie pojawiają się pierwsze w swojej pełnej formie miasta – państwa majów. Pierwszy raz w historii tej cywilizacji pojawia się podział na klasy społeczne – władca, arystokracja oraz reszta ludu. Dochodzi w tym czasie również do pierwszych migracji ludności oraz znaczącego rozbudowania sieci handlowych. Czas między VI a VII w. przebiegał dla Majów pod hasłem wojen – toczono liczne konflikty zbrojne z innymi miastami – państwami.
• Poklasyczny – okres ten zakończył się jeszcze przed upadkiem samego imperium, pomiędzy latami 1500 – 1700. W czasie tym nastąpiło jedno z najbardziej tajemniczych wydarzeń w dziejach całej Mezoameryki – upadek cywilizacji Majów. W okresie tym zaprzestano m. in. wznoszenia nowych budowli ceremonialnych, rezydencji oraz budynków administracyjnych. Dodatkowo nastąpił również spadek liczby ludności. Miasta z biegiem czasu zostały całkowicie wyludnione.
Majowie – Osiągnięcia
Do najważniejszych osiągnięć cywilizacji Majów należy ich – jak na ówczesne możliwości, dokładny kalendarz. Długość obliczonego przez nich roku słonecznego wynosi 365,242129 dnia. Ponad to Majowie znali również okres obrotu księżyca wokół Ziemi. Pomimo, iż nie posiadali odpowiednich do tego narzędzi, byli w stanie dokonywać bardzo precyzyjnych obliczeń.
Majowie poza tym byli jedynym ludem zamieszkującym obszar Mezoameryki, który posługiwał się pismem wyrażającym wszystkie dźwięki ich języka. Pozostałe ludy do zapisywania istotnych dat wykorzystywali pismo obrazkowe, jedynie Majowie mieli pismo podobne do współczesnego. Każdy zapisywany hieroglif był odpowiednikiem jeden sylaby. W efekcie Majowie byli w stanie napisać wszystko co chcieli powiedzieć. Ślady przykładów ich pisma można odnaleźć praktycznie wszędzie – ceramika, ściany, biżuteria czy też na kamieniach.
Natomiast w dziedzinie architektury do największych osiągnięć Majów należały monumentalne zespoły przestrzenne. W ich skład wschodziły – świątynie umiejscowione na piramidach schodkowych, pałace, dziedzińce, tarasy oraz wcześniej wspomnianych boisk do gry w piłkę.