Państwa Pacyfiku i ich problemy

W 2013 roku w Oceanii istniało 13 niepodległych państw. Są to (licząc od największego do najmniejszego):

- Papua-Nowa Gwinea, ze stolicą w Port Moresby, o powierzchni 462 840 km2,
- Nowa Zelandia, ze stolicą w Wellington, o powierzchni 270 692 km2,
- Wyspy Salomona, ze stolicą w Honiora, o powierzchni ok. 28 370 km2,
- Fidżi, ze stolicą Suva, o powierzchni 18 272 km2,
- Vanuatu (dawne kondominium brytyjsko-francuskie Nowe Hebrydy), ze stolicą Port Vila, o powierzchni 12 190 km2,
- Samoa, ze stolicą Apia, o powierzchni 2 785 km2,
- Kiribati, z centrum administracyjnym (de facto stolica) w mieście Bairiki w atolu Tarawa Wysp Gilberta, o powierzchni ok. 811 km2,
- Tonga, ze stolicą Nuku’alofa, o powierzchni 748 km2,
- Mikronezja (Sfederowane Stany Mikronezji), ze stolicą Paliki na wyspie Pohnpei (przed 1989 rokiem stolicą Kolonia, też na Pohnpei), o powierzchni 701 km2,
- Palau, z nowo wybudowaną stolicą Ngerulmud na wyspie Babelthaup (do 2006 roku stolicą miasto Koror na wyspie Koror), o powierzchni 488 km2,
- Wyspy Marshalla, ze stolicą w Majuro na atolu Majuro, o powierzchni 181 km2,
- Tuvalu, ze stolicą Vaiaku na atolu Funafuti, o powierzchni 25,6 km2,
- Nauru, z osadą miejską Yaren pełniącą funkcję stolicy, o powierzchni 21,2 km2.

Ponadto na Pacyfiku znajduje się szereg wysp i archipelagów będących terytoriami zamorskimi lub integralnymi częściami (prowincjami, stanami i innymi) innych państw.

Zachodnia część Nowej Gwinei (obecnie prowincje: Papua i Papua Zachodnia – dawniej razem jako Irian Jaya/Irian Zachodni) to wschodnie prowincje Indonezji (Papua Zachodnia od 2003 roku z szeroką autonomią). Ich łączna powierzchnia to ok. 420,9 tys. km2.

Jednym ze stanów Stanów Zjednoczonych Ameryki są od 1959 roku Hawaje, o powierzchni ponad 28,3 tys. km2.

Wyspa Wielkanocna oraz leżące jeszcze dalej na wschód bezludne skały Sala y Gomez (najdalej na wschód położony punkt Oceanii) są prowincją Chile.

Wulkaniczne Wyspy Bonin/Ogasawara, Volcano/Kazan Retto (najbardziej znana Iwo Jima),  Marcus i kilka innych, położone na północno-zachodnim Pacyfiku stanowią część japońskiej podprefektury, o powierzchni ok. 104 km2.

Terytoria zależne Francji to:
- Nowa Kaledonia, wspólnota zamorska Francji o specjalnym statusie (lokalna ludność –   Kanakowie dąży do niepodległości, na lata 2014-2018 planowane jest referendów niepodległościowe), ze stolicą Numea, o powierzchni 18,6 tys. km2,
- Polinezja Francuska, wspólnota zamorska Francji, ze stolicą Papeete na wyspie Tahiti w archipelagu Wysp Towarzystwa, o powierzchni ok. 4 tys. km2
oraz Wallis i Futuna,  wspólnota zamorska Francji, ze stolicą Mata Utu, o powierzchni ok. 300 km2.
Ponadto na wschodnich krańcach Oceanii leży nie zamieszkana wyspa Clipperton, o powierzchni ok. 9 km2 (na przełomie XIX i XX wieku prawa do niej rościł sobie Meksyk).

Terytoria zależne USA to przede wszystkim:
- Guam, ze stolicą Hagåtña, o powierzchni ok. 600 km2,
- Mariany Północne, ze stolicą Capitol Hill na wyspie Saipan, o powierzchni ok. 500 km2,
- Samoa Amerykańskie, ze stolicą  Fagatogo, o powierzchni ok. 200 km2,
- Wake (na środkowym Pacyfiku), o powierzchni ok. 8 km2,
- Midway (przedłużenie łańcuch Wysp Hawajskich na północny zachód), o powierzchni ok. 7 km2
i kilka niezamieszkanych atoli koralowych w równikowej strefie Pacyfiku (Baker, Howland, Jarvis, Johnston i Palmyra).

Terytorium zależnym Wielkiej Brytanii (dawniej jej koloniami była większość dziś  niepodległych państw Oceanii) na Pacyfiku jest Pitcairn (z wysepkami Ducie, Oeno i Hendersona), ze stolicą Adamstown i o powierzchni ok. 5 km2.

Terytoria zależne Nowej Zelandii to: Niue (stolica

Autor: dr Krzysztof Jarzyna z Instytutu Geografii UJK w Kielcach

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 1 + 2 =
Ostatnio komentowane
l
• 2023-10-01 12:30:44
nudne to
• 2023-10-01 11:52:10
macie
• 2023-09-30 17:00:17
to jest super edukujące zadanie
• 2023-09-29 08:07:38
3434444f234fcvqr4
• 2023-09-27 12:30:26