Kwas octowy - wzór
Kwas octowy należy do monokarboksylowych kwasów organicznych. Wzór sumaryczny kwasu octowego to \(C_2H_4O_2\) zapisać można go również jako \(CH_3COOH \) taki zapis pozwala wyróżnić grupę karboksylową –COOH, przez co jest bardziej czytelny i częściej stosowany przez chemików organików. Najlepszym sposobem przedstawiania cząsteczki w chemii organicznej pozostaje jednak wzór strukturalny:
1:
,2:
, 3:
Każda z powyżej przedstawionych wersji zapisu wzoru strukturalnego jest prawidłowa najmniej stosowana jest jednak wersja 3.
Nazwa systematyczna kwasu octowego to kwas etanowy lub metanokarboksylowy , powszechnie stosowana nazwa zwyczajowa związana jest z występowaniem kwasu w occie (10% roztwór wodny kwasu octowego).
Kwas octowy - właściwości
Kwas octowy ma pKa= 4, 76, jest słabym kwasem należy jednak do substancji żrących i jest mocniejszy np. niż kwas chlorowodorowy (chociaż nie jest kwasem nieorganicznym). Temperatura topnienia wynosi 16,6°C w temperaturze pokojowej pozostaje więc cieczą, wrze w temperaturze 118,1°C. Wysoka temperatura wrzenia wynika z istnienia wiązań wodorowych .
Kwas octowy - otrzymywanie - fermentacja octowa
Kwas octowy w przyrodzie otrzymywany jest w procesie fermentacji octowej z etanolu, w ten sposób uzyskuje się kwas octowy do przemysłu spożywczego. Do celów przemysłowych kwas octowy otrzymuje się utleniając acetaldehyd tlenem z powietrza. W warunkach laboratoryjnych kwas octowy otrzymać można utleniając aldehyd octowy łagodnym utleniaczem w środowisku zasadowym (OH-)- odczynnikiem Trommera (reakcja 1) lub Tollensa (reakcja 2) a także bezpośrednio z etanolu silnymi utleniaczami takimi jak np odczynnik Jonsa (CrO3, H+).
\(2Cu(OH)_2+CH_3CHO \rightarrow Cu_2O+CH_3COOH+H_2O\)(1)
\(Ag_2O+CH_3CHO \rightarrow 2Ag+CH_3COOH\)(2)
Kwas octowy - zastosowanie
Przemysł chemiczny co roku produkuje wiele milionów ton kwasu octowego (w USA 2 mln ton rocznie) w celu produkcji polioctanuwinylu i wykorzystaniu go nastepnie do produkcji farb czy klejów. W przemyśle spożywczym stosowany jest jako konserwant i dodatek smakowy (ocet 10% roztwór wodny kwasu octowego). Ponieważ tworzy z wapniem rozpuszczalne sole może być stosowany do rozpuszczania kamienia w środkach czyszczących.