Hybrydyzacja jest operacją matematyczną, tworzeniem hipotetycznych mieszanin orbitali elektronów atomu w cząsteczce związku chemicznego. Umożliwia ona określenie kształtu powstającej cząsteczki zakładając, że orbitale „mieszają się”, czyli ulegają hybrydyzacji, w wyniku czego tworzą się orbitale zhybrydyzowane mające uśrednioną energię i taki sam kształt. Na typ hybrydyzacji wpływ ma kształt cząsteczki, zatem trzeba wziąć pod uwagę liczbę podstawników oraz liczbę wolnych par elektronowych centralnego atomu. Typ hybrydyzacji pokazuje jakie orbitale atomowe zostały „uśrednione”.
Suma liczby podstawników i liczby wolnych par elektronowych |
Typ hybrydyzacji |
Nazwa hybrydyzacji |
Kształt cząsteczki |
2 |
sp |
liniowa |
liniowa |
3 |
sp2 |
trygonalna |
trójkąt płaski |
4 |
sp3 |
tetraedryczna |
tetraedr/piramida trygonalna/kątowa |
W węglowodorach wpływ na hybrydyzację orbitali atomów węgla ma fakt tworzenia pojedynczych, podwójnych lub potrójnych wiązać pomiędzy nimi. Dla wiązania pojedynczego atom węgla wykazuje hybrydyzację sp3, dla podwójnego sp2, a dla potrójnego sp.