Zmienność to występowanie różnic pomiędzy osobnikami jednego gatunku lub populacji. Może mieć podłoże genetyczne i środowiskowe. W wyniku zmienności nie istnieją osobniki o identyczmych fenotypach. Jednym z rodzajów zmienności jest zmienność rekombinacyjna. W jej wyniku powstają nowe kombinacje genów, jednak same geny nie ulegają mutacji.
Zmienność rekombinacyjna ma swoje źródła w:
- crossing-over - to jeden z procesów zachodzących podczas mejozy, polega na wymianie komplementarnych odcinków pomiędzy chromatydami homologicznymi.
- niezależnej segregacji chromosomów — przebiega podczas podziału komórkowego. Pary poszczególnych chromosomów powstałe podczas podwojenia materiału genetycznego są losowo rozdzielane przez wrzeciono kariokinetyczne podczas anafazy podziału komórkowego.
- łączenie się gamet odrębnych osobników — w wyniku zapłodnienia tj. połączenia się dwóch haploidalnych komórek rozrodczych, powstaje komórka z niepowtarzalnym, diploidalnym zestawem genów. Wszystkie komórki rozrodcze, nawet jednego osobnika, różnią się od siebie (co wynika z niezależnej segregacji chromosomów). Między innymi dzięki temu dzieci jednej pary osobników nie są genetycznie identyczne (o ile nie są bliźniętami).