Tkanka okrywająca

Tkanka okrywająca stanowi zewnętrzną powłokę rośliny. Jej funkcją jest ochrona przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych oraz nadmierną utratą wody.

Tkankę okrywającą dzielmy na:

1. pierwotną (skórkę)– występującą u roślin zielnych oraz w młodych organach roślin wieloletnich, możemy podzielić ją na:
epidermę – pokrywającą części nadziemne rośliny (liść i łodygę)
ryzodermę – pokrywającą korzeń

2. wtórna (korek) – występującą u roślin wieloletnich (nagonasiennych, drzewiastych dwuliściennych) zarówno na nadziemnych i podziemnych organach (łodyga, korzeń) wykazujących wtórny przyrost na grubość

Pierowtna tkanka okrywająca

Epiderma, czyli skórka nadziemnych organów składa się z pojedynczej warstwy żywych ściśle do siebie przylegających komórek najczęściej pozbawionych chloroplastów. Zewnętrzne ściany komórkowe epidermy są pogrubione i adkrustowane kutykulą – powłoką zbudowaną z kutyny (będąca mieszaniną wyższych kwasów tłuszczowych) i wosków roślinnych. Funkcją kutykuli jest ochrona przed nadmiernych parowaniem i wnikaniem drobnoustrojów.

Kutykula
Kutykula utrudnia gromadzenie wody na powierzchni pędu/
FlickrLickr (10.07.2004)/commons.wikimedia.org

 

W epidermie znajdują się aparaty szparkowe, za pomocą których roślina kontroluje wymianę gazową (CO2 i O2) i transpirację (parowanie wody). Aparaty szparkowe zbudowane są ze szparki (otworu) otoczonej dwoma najczęściej fasolowatymi komórkami szparkowymi. Gdy komórki szparkowe są w stanie uwodnienia (turgoru) oddalają się od siebie (wyginają się lub rozsuwają) w wyniku czego szparka otwiera się. Do przestworów międzykomórkowych, a następnie komórek i chloroplastów przenika wówczas dwutlenek węgla. W odwrotnym kierunku przedostaje się woda (w postaci pary) i tlen, który jest produktem fotosyntezy.

Szparka na liściu pomidora
Aparat szparkowy na liściu pomiodora

 

Wytwory skórki:

1. włoski – to twory jedno- lub wielokomórkowe, które w zależności od pełnionych funkcji dzielimy na:

włoski kutnerowe – tworzą gęstą, wełniastą powłokę zwaną kutnerem ograniczającą parowanie oraz chroniącą rośliny przed gwałtownymi zmianami temperatury, nadmiernym naświetleniem i przegrzaniem Występują m.in. u roślin górskich takich jak szarotka alpejska, dziewanna i sępolia.

Szarotka alpejska pokryta kutnerem
Szarotka alpejska pokryta filcowatym kutnerem/Baccus (02.08.2004)/
commons.wikimedia.org

 

włoski czepne – umożliwiają niektórym roślinom (chmiel, przytulia czepna) owijanie się wokół podpór.

włoski parzące – pełnią funkcje obronne, występują m.in. u pokrzywy

Włoski parzące u pokrzywy
Włoski parzące pokrzywy/Frank Vincentz (04.08.2007)/
commons.wikimedia.org

 

włoski wydzielnicze (gruczołowe) – produkują olejki eteryczne (zapachowe) np. u pelargonii, mięty) lub enzymy trawienne u roślin owadożernych (np. u rosiczki)

2. kolce – są to ostre, sztywne wytwory skórki i leżącej pod nią tkanki miękiszowej. Występują przede wszystkim na łodygach, pełnią funkcję obronną (odstraszają roślinożerców).

Kolce na łodydze róży
Kolce na łodydze róży/FlickrLickr (16.10.2005)/
commons.wikimedia.org

 

Ryzoderma (epiblema), czyli skórka korzenia składa się pojedynczej warstwy żywych cienkościennych komórek ściśle do siebie przylegających. Ryzoderma pozbawiona jest aparatów szparkowych i kutykuli. Jej funkcją jest pobieranie z gleby wody i soli mineralnych. Aby zwiększyć powierzchnię chłonną korzenia epiblema wytwarza liczne długie wyrostki – włośniki.

 

Włośniki
Włośniki (h) na skórce korzenia

 

Wtórna tkanka okrywajca

Korek (fellem) jest wtórną tkanka okrywającą zastępującą skórkę w organach wykazujących wtórny przyrost na grubość. Korek jest wytworem fellogenu (tkanki korkotwórczej), odkładanym po jego zewnętrznej stronie. Zbudowany jest z licznych warstw martwych, zgrubiałych, wypełnionych powietrzem komórek, których ściany wysycone są suberyną. Komórki korka nie przepuszczają powietrza i pary wodnej. Łączność rośliny ze środowiskiem zapewniają przetchlinki – miejsca, w których komórki korka są luźniej ułożone (nie przylegają ściśle do siebie). Wytworem fellogenu jest też felloderma – cieńsza od fellemu warstwa żywych komórek miękiszowych odkładanych do wnętrza organu. Fellem, fellogen i felloderma tworzą łącznie perydermę (korkowicę).

Polecamy również:

  • Tkanka miękiszowa

    Tkanka miękiszowa (parenchyma) stanowi podstawowy rodzaj tkanki budującej lub współbudującej wszystkie organy roślinne. Więcej »

  • Tkanka wzmacniająca

    Tkanka wzmacniająca powstała w wyniku przystosowana roślin do warunków panujących w środowisku lądowym. Jej budowa warunkuje sztywność, wytrzymałość, elastyczność, czyli odporność na czynniki grawitacyjne (ciężar liści, owoców, śniegu) oraz dynamiczne (wiatr,... Więcej »

  • Tkanka przewodząca

    Tkanka przewodząca zbudowana jest z niejednorodnych komórek, których główną rolą jest transport substancji w obrębie rośliny. Tkankę tą tworzy: • drewno (ksylem) odpowiadające za transport wody wraz z solami mineralnymi (w górę... Więcej »

  • Tkanka wydzielnicza

    Tkanka wydzielniczą tworzą pojedyncze wyspecjalizowane komórki wydzielnicze (gruczołowe) lub twory wielokomórkowe. Komórki gruczołowe posiadają gęstą cytoplazmę oraz dużą liczbę aparatów Golgiego, co jest przystosowaniem do wydzielanie różnych substancji chemicznych.Ze względu na... Więcej »

Komentarze (3)
Wynik działania 1 + 3 =
Enzii
2021-04-03 19:14:22
Super trochę mało
ŹelaznyPL
2021-04-02 14:48:22
takie nie za bardzo
mokry balwan
2020-04-07 09:27:42
przydaje sie ale powinny byc lepsze rysunki
Ostatnio komentowane
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
nie jaja nie
• 2024-11-30 20:37:38
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie j...
• 2024-11-28 16:29:46
ciekawe, oczekiwałem tylko kraj-stolica. miłe zaskoczenie ;)
• 2024-11-20 18:11:07
A jeśli trójkąt równoramienny jest jednocześnie prostokątny to który bok jest domy�...
• 2024-11-17 07:46:27