Tkanka wydzielniczą tworzą pojedyncze wyspecjalizowane komórki wydzielnicze (gruczołowe) lub twory wielokomórkowe. Komórki gruczołowe posiadają gęstą cytoplazmę oraz dużą liczbę aparatów Golgiego, co jest przystosowaniem do wydzielanie różnych substancji chemicznych.
Ze względu na lokalizację twory wydzielnicze możemy podzielić na:
 |
|
Krople wody wydzielonej |
1. powierzchniowe - produkujące wydzieliny na zewnątrz rośliny; wsród, ktorych wyróżniamy:
• włoski gruczołowe – wydzielają olejki eteryczne, gumy, żywice i inne substancje;
• miodniki – wydzielają nektar w kwiatach owadopylnych roślin okrytonasiennych;
• hydatody (wypotniki, szparki wodne) – wydzielają krople wody;
• gruczoły trawienne – wydzielają enzymy trawienne u roślin owadożernych (rosiczka, muchołówki);
 |
|
Nektarniki Euphorbia esculenta/ |
2. wewnętrzne - produkujące wydzieliny do wnętrza rośliny; wsród, ktorych wyróżniamy:
• przewody (kanały) żywiczne – utworzone przez przestwory międzykomórkowe w tkance miękiszowej krzewów i drzew iglastych, wydzielają żywicę;
• przewody olejkowe – wydzielają olejki eteryczne;
• rurki mleczne – zbudowane z rozgałęzionych komórek wielojądrowych, w których zanikły poprzeczne ściany; produkują sok mleczny; występują u wilczomleczowatych i morwowatych;
Funkcje tkanki wydzielniczej:
• przywabianie zwierząt zapylających kwiaty (nektar, zapach kwiatów);
• odstraszanie roślinożerców (trucizny, substancje o nieprzyjemnym, intensywnym zapachu);
• usuwanie nadmiaru wody i soli mineralnych (hydatody);
• zabezpieczanie przed infekcjami, wspomaganie gojenia się ran (żywica);
• trawienie tkanek zjedzonych zwierząt (enzymy trawienne roślin owadożernych);
Substancje wydzielane przez tkankę wydzielniczą:
• nektar – wodny roztwór cukrów (glukozy i fruktozy);
• żywica – mieszanina pochodnych terpenów, alkoholi żywicznych, fenoli oraz estrów;
• gumy – mieszanina wielocukrów i białek;
• sok mleczny – zawiesina lub emulsja wodna różnych substancji (żywica, kauczuk, woski, garbniki, alkaloidy, białka, cukry, kwasy organiczne);
• olejki eteryczne – substancje zapachowe będące mieszaniną alkoholi, aldehydów, ketonów, estrów, terpenów i innych związków organicznych;
• enzymy trawienne
• woda
 |
|
Sok mleczny w łodydze Chelidoniummajus/Beenttree |