Owoc jest organem charakterystycznym dla roślin okrytonasiennych (powstaje po zapłodnieniu). Składa się z owocni oraz ukrytych w jej wnętrzu nasion.
Owocnia składa się z trzech warstw:
• zewnętrznej (egzokarpu), która okrywa owoc;
• środkowej (mezokrapu), która może być mięsista (np. u pomidora czy truskawki), sucha i twarda (np. u orzecha laskowego) lub sucha lecz łatwo pękająca (np. u rzepaku i gorczycy;)
• wewnętrznej (endokrapu), która tworzy ściany komory nasiennej; może być błoniasta (np. w grochu), skórzasta (np. w jabłku) lub zdrewniała (np. w śliwce);
Owocnia powstaje najczęściej z przekształconej ściany zalążni. U niektórych roślin także inne części kwiatu mogą brać udział w jej tworzeniu. W owocach jabłoni soczysta owocnia powstaje ze zgrubiałego dna kwiatowego, natomiast komora nasienna „ogryzek” to ściana zalążni. Owocnia truskawek i poziomek to także silnie rozrośnięte dno kwiatowe, w którym znajdują się drobne orzeszki. Wyjątkowo ciekawe pochodzenie ma owoc ananasa, który powstaje w wyniku zrośnięcia i zgrubienia całych kwiatostanów (zalążni słupka, płatków kwiatów, liści przykwiatowych i szypułek).
Typy owoców:
1. owoce pojedyncze – powstają z jednej zalążni (złożonej z jednego lub kilku owocolistków) kwiatu jednosłupkowego, owoce pojedyncze w zależności od charakteru owocni dzielimy na:
a. owoce suche – posiadają skórzastą lub zdrewniałą owocnię, wyróżniamy:
|
Owoce suche |
|
|
pękające – owocnia pęka i wysypuje nasiona |
niepękające – owocnia odpada w całości (nie pęka) |
|
mieszek (np. ostróżka wyniosła) |
ziarniak (zboża np. pszenica) |
|
strąk (motylkowe np. groch, fasola, łubin) |
|
|
łuszczyna (np. rzepak, kapusta) |
|
|
łuszczynka (np. tasznik) |
niełupka (np. słonecznik) |
|
torebka (np. mak, len) |
rozłupka (np. marchew, kminek) |
|
|
skrzydlak (np. klon) |
 |
|
Przykłady owoców suchych. Górny rząd od lewej: torebka maku, orzechy leszczyny, |
b. mięsiste – posiadają mięsistą owocnię; wyróżniamy:
• jagoda – owocnia wielonasienna (np. pomidor, ogórek, arbuz, porzeczka, cytryna);
 |
| Jagoda cytryny/Abhijit Tembhekar (.8.03.2009)/commons.wikimedia.org |
• pestkowiec – owocnia zwykle jednonasienna (np. wiśnia, czereśnia, śliwka);
 |
|
Pestkowiec nektarynki/Martin Möller (12.09.2005)/commons.wikimedia.org |
2. owoce zbiorowe – powstają z wielu zalążni jednego wielosłupkowego kwiatu; w tworzeniu owocu uczestniczy też dno kwiatowe; wyróżniamy:
• wielorzeszkowiec (np. truskawka, poziomka);
 |
| Wielorzeszkowiec truskawki/FoeNyx (30.05.2004)/ commons.wikimedia.org |
• wielopestkowiec (np. malina, jeżyna);
 |
|
Wielopestkowce jeżyny i maliny/Ernie (14.08.2009)/commons.wikimedia.org |
3. owocostany – powstają z przekształcenia całych kwiatostanów, wyróżniamy:
• owocostan pestkowcowy (np. figa);
 |
| Owocostan pestkowcowy figi |
• owocostan orzeszkowy (np. morwa);
 |
|
Owocostan orzeszkowy morwy/Fanghong (02.06.2006)/commons.wikimedia.org |
• jagodostan (np. ananas);
 |
|
Jagodostan ananasu/Zimbres (13.10.2005)/ |