Kwiaty są organami charakterystycznymi dla roślin okrytonasiennych (choć u nagonasiennych termin kwiatu jest często używany na określenie kłosów zarodnionośnych).
Kwiat jest organem rozrodczym rośliny. Składają się z liści zarodnionośnych (mikrosporofili i makrosporofili), czyli biorących udział w rozmnażaniu oraz liści płonnych. Kwiaty są zazwyczaj obupłciowe tzn. że zawierają zarówno pręciki jak i słupek.
Budowa kwiatu:
![]() |
Budowa kwiatu |
Kwiat obupłciowy rośliny okrytonasiennej tworzą następujące elementy:
1. Słupek powstaje przez zrośnięcie brzegów owocolistków (makrosporofili); w najbardziej typowej formie składa się z :
• znamienia czyli górnej części słupka, na którą pada ziarno pyłku;
• szyjki czyli wydłużonej części słupka prowadząca od znamienia do zalążni;
• zalążni czyli dolnej, zaokrąglona część słupka, która zawiera zalążki; po zapłodnieniu ściany zalążni przekształcają się w owocnię a znajdujące się w jej wnętrzu zalążki w nasiona;
Słupek może występować pojedynczo lub kilka słupków tworzy słupkowie.
![]() |
Słupek w kwiecie goryczuszki orzęsionej/Jerzy Opioła(14.09.2006)/ |
2. Pręciki tworzą pręcikowe.
Pojedynczy pręcik składa się z :
• nitki będącej pozostałością liścia zarodnionośnego;
• główki zbudowanej z dwóch pylników; zawierającej cztery worki pyłkowe (mikrosporangia), w których w wyniku mejozy powstają ziarna pyłku (mikrospory);
![]() |
Główka pręcika rzodkiewnika/Heiti Paves (16.10.2010)/commons.wikimedia.org |
3. Okwiat, który u dwuliściennych zróżnicowany jest na:
• kielich, który ma zielona barwę, składa się z działek kielicha
• koronę, która jest najczęściej barwna, zbudowana z płatków; jej zadaniem jest wabienie owadów zapylających kwiat;
4. Dno kwiatowe – silnie skrócona oś kwiatu;
Kwiaty roślin okrytonasiennych zapylane są przez:
• owady – owadopylność występuje u większości okrytonasiennych;
• wiatr – wiatropylność występuje u traw i licznych drze;
• wodę