Osteoporoza jest chorobą metaboliczną układu szkieletowego objawiającą się obniżoną masą kostną i zaburzoną mikroarchitekturą tkanki kostnej, które powodują osłabienie właściwości mechanicznych kości. W związku z czym u osób chorych na osteoporozą występuje zwiększone ryzyko wystąpienia złamań.
Osteoporozę dzielimy na pierwotną i wtórną. Pierwsza z nich występuje u kobiet po menopauzie oraz osób w podeszłym wieku. Druga zaś dotyczy pozostałych osób, u których sierdzono osteoporozę, o podłożu innym niż zaburzenia hormonalne dotyczące hormonów płciowych czy dojrzały wiek.
Objawy osteoporozy:
• złamania kompresyjne kręgów, co prowadzi do obniżenia wzrostu;
• wielomiejscowe bóle kręgosłupa;
• ograniczona ruchomość klatki piersiowej;
• pogłębienie kifozy piersiowej (garb starczy) oraz lordozy lędźwiowej i szyjnej;
• zwiększona bolesność uciskowa mięśni przykręgosłupowych i międzyżebrowych;
• bóle kości długich w wyniku ich obciążenia:
• złamania kości w wyniku niewielkich urazów;
Przyczynami osteoporozy wtórnej są: niedobór wapnia, ograniczony dostęp do słońca, zaburzone wchłanianie witaminy D lub wapnia, mała aktywność fizyczna, długotrwałe unieruchomienia, zaburzenia hormonalne, niepożądane działanie leków (sterydy, heparyna, barbiturany), wielodzietność (wiele ciąż i długotrwała laktacja), stosowanie używek (alkohol, tytoń), niedożywienie, choroby predysponujące (nadczynność tarczycy, przytarczyc i nadnerczy, reumatoidalne zapalenie stawów, kamica nerkowa, cukrzyca typu I, choroby wątroby i dróg żółciowych, zespoły złego wchłaniania, szpiczak mnogi).
W osteoporozie złamania najczęściej występują w obrębie: kręgosłupa, bioder (koniec bliższy kości udowej) i nadgarstków (koniec dalszy kości promieniowej).
Złamania kości są objawem osteoporozy |
Diagnostyka:
• pomiar gęstości masy kostnej (BMD);
• badania laboratoryjne krwi i moczu;
• zdjęcia RTG;
• TK (tomografia komputerowa);
Osteoporozę leczy się farmakologicznie (podawane leki to: preparaty wapnia i witaminy D, kalcytonina, bisfosfoniany) i stosując rehabilitację. W chorobie tej należy pamiętać także o odpowiedniej diecie (spożywanie pokarmów bogatych w wapń, unikanie soli, coca-coli, używek, mocnej herbaty i kawy) i właściwym trybie życia (aktywność ruchowa dostosowana do wieku i możliwości chorego).