Bulwy pędowe są silnie skróconymi i zgrubiałymi łodygami podziemnymi, które pełnią funkcje spichrzowe (magazynują cukry i białka). i przetrwalnikowe. Bulwy nie posiadają korzeni przybyszowych a ich liście (w części spichrzowej) uległy prawie całkowitej redukcji. Stanowią jadalną część rośliny (ze względu na dużą ilość substancji odżywczych). Wykorzystywane są też do rozmnażania wegetatywnego (z każdego oczka, czyli pąku bocznego ziemniaka może powstać nowa roślina). Występują m.in. u ziemniaka, kalarepy i rzodkiewki. Oprócz bulw pędowych wyróżniamy też bulwy korzeniowe (np. dalii) lub mieszane (pochodzą z górnej części korzenia i dolnej części pędu).
Bulwy pedowe rzodkiewki |
Kłącza podobnie jak bulwy są organami spichrzowymi i przetrwalnikowymi rośliny, służą także do rozmnażania wegetatywnego. Choć wyglądem przypominają korzenie są przekształconymi pędami podziemnymi rosnącymi równolegle do powierzchni ziemie. Często mają skrócone międzywęźla, które pokrywają łuskowate liście. Z ich węzłów wyrastają korzenie przybyszowe a z pąków bocznych nowe pędy nadziemne. Występują u: kosaćca, rabarbaru, konwalii, imbiru i większości paproci.
Kłacze imbiru/Nataraja(6.08.2006)/commons.wikimedia.org |
Rozłogi są wydłużonymi pędami płożącymi się po ziemi lub tuż nad nią. Służą do wegetatywnego rozmnażania się rośliny. Mają długie międzywęźla. Z ich węzłów (pokrytych łuskowatymi liśćmi) powstają korzenie przybyszowe. Nowe pędy rozwijają się z pąków bocznych znajdujących się w węzłach. Występują m.in. u truskawki i poziomki.
Rozłogi truskawki/ Frank Vincentz(16.11.2007)/commons.wikimedia.org |
Gałęziaki to spłaszczone łodygi, wyglądem przypominające liście. Zawierają miękisz asymilacyjny z licznymi chloroplastami. Zastępują więc liście (które są najczęściej bardzo zredukowane) w przeprowadzaniu fotosyntezy. Występują u kaktusowatych, wilczomleczy (z Afryki Pd.) i szparagów.
Gałęziak u Ruscus hypoglossum |
Wąsy pochodzenia pędowego to przekształcone pędy boczne (u passiflory) lub główne (u winorośli) będące organami czepnymi, które służą roślinie do przyczepiania się do różnych podpór. Wąsy mogą być też pochodzenia liściowego.
Wąsy czepne winorośli |
Ciernie to szydłowate ostre wyrostki chroniące niektóre rośliny przed zjedzeniem ich soczystych owoców przez zwierzęta roślinożerne. Wewnątrz cierni znajdują się tkanki przewodzące łączące je z resztą rośliny. Ciernie trudno oderwać w przeciwieństwie do kolców, które nie są przekształconymi organami lecz wytworami skórki. Ciernie pochodzenia pędowego występują u śliwy tarniny i głogu; ciernie mogą być też pochodzenia liściowego.
Piętka jest silnie skróconą łodygą będącą częścią organu podziemnego (w którego skład wchodzą głównie liście spichrzowe) cebuli, wyrastają z niej korzenie przybyszowe.