Maoizm to jeden z nurtów komunizmu, któremu początki dał Mao Tse-tung. Jest on formą zaadaptowania ideologii marksizmu-leninizmu do warunków panujących w Chinach. Maoizm uwzględnia specyfikę chińskich stosunków społeczno-politycznych i tradycji. Maoizm w komunistycznych Chinach stanowił oficjalną państwową ideologię, od lat 60. aż do 1976 roku, kiedy zmarł jego twórca i realizator.
Mao Tse-tung dostosowując tę ideologię do warunków chińskich przeobraził część jej postulatów i tak zmodyfikowano między innymi kwestię objęcia władzy przez partię komunistyczną, w maoizmie warstwą, na której zbudować miano fundamenty rewolucji było chłopstwo. Partia komunistyczna w założeniach maoizmu nie była wysuwana na plan pierwszy.
Maoizm opierał się na następujących tezach:
- w świecie trwa stan permanentnej walki między stronami będącymi przeciwieństwami, zaś stan równowagi może być tylko krótkotrwałym okresem przejściowym; maoiści mają za zadanie przyspieszanie rewolucji bez względu na warunki geopolityczne , ekonomiczne czy społeczne;
- idea wojny ludowej biednego Południa („światowej wsi”) z bogatą Północą („światowym miastem”);
- potrzebna jest legitymizacja przemocy jako najlepszego środka działania;
- jedną z ważniejszych jest teoria sprzeczności, która mówi, że rozwój społeczeństwa następuje w wyniku przeplatania się faz spokoju i ruchu; w związku z tym należy utrzymać jak największy poziom napięcia rewolucyjnego;
- działanie wiedzie prym nad myśleniem;
- sfera polityczna jest najważniejsza w funkcjonowaniu państwa i w życiu obywateli, ma o wiele ważniejsze znaczenie niż życie społeczne i pojedynczej osoby, co prowadzi do obecności i dominacji polityki we wszystkich dziedzinach funkcjonowania kraju (polityka determinuje życie obywateli);
- chłopstwo jest zasadniczą siłą napędową rewolucji, to w masach ludu drzemie potężna siła będąca w stanie zmienić rzeczywistość społeczno-polityczną kraju;
- kult nieograniczonej władzy państwa połączony z zanegowaniem tradycji i metafizyki.
Powyższe założenia realizowano w Chinach między innymi poprzez rewolucję kulturalną (realizowaną w latach 1966-1976) czy stwarzanie komun ludowych (tj. jednostki organizacyjne życia społeczno-gospodarczego, skupiające obywateli w swoistych wspólnotach gospodarczych).
Maoizm w latach 60. XX wieku miał swoich zwolenników także w Europie Zachodniej, krajach Trzeciego Świata oraz w Stanach Zjednoczonych. W niektórych krajach został nawet wprowadzony w życie, np. w Kambodży za panowania Czerwonych Khmerów oraz w Albanii.