Kościół ormiański (armeński) jest jednym z kościołów wschodnich. Legenda głosi, że został założony w 39 r. przez dwóch apostołów –Judę Tadeusza i Bartłomieja. Na podstawie źródeł historycznych uznaje się jednak, że Ormianie przyjęli chrześcijaństwo w IV w. na skutek działalności greckiego misjonarza Grzegorza Oświeciciela. Grzegorz doprowadził do chrztu króla Tirydatesa III i jego dworu. Tym samym w 301 r. Armenia stała się pierwszym krajem, w którym chrześcijaństwo uznano za religię państwową. W V w. Kościół ormiański uwolnił się spod jurysdykcji patriarchy Konstantynopola, odrzucając uchwały Soboru Chalcedońskiego. W ten sposób został zaliczony do tzw. Kościołów monofizyckich (przedchalcedońskich).
Pomimo burzliwej historii Armenii (m.in. najazdy Persów, Arabów, Mongołów, Turków oraz włączenie do ZSRR) Kościół ormiański, a dokładniej Apostolski Kościół Ormiański (zwany też Kościołem Ormiańsko-Gregoriańskim), przetrwał do dziś. Obecnie zorganizowany jest w dwa katolikosaty i dwa patriarchaty. Są one administracyjnie niezależnie od siebie i posiadają autonomię jurysdykcyjną. Powszechnie przyjmuje się jednak, że na czele całego Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego stoi Katolikos Wszystkich Ormian, rezydujący w Echmiadzin. Bywa on nawet określany „ormiańskim papieżem”. Jest to jednak zwierzchność honorowa. Katolikos Wszystkich Ormian pozostaje faktycznie w pełnej komunii z patriarchą Jerozolimy i patriarchą Konstantynopola, ale jego relacja z Katolikosem Wielkiego Domu Cylicyjskiego, rezydującym w Antelias w Libanie, jest bardziej skomplikowana. W niedalekiej przeszłości dochodziło między nimi do sporów o prymat w Apostolskim Kościele Ormiańskim.
W czasie liturgii w Apostolskim Kościele Ormiańskim może zaskakiwać „pocałunek pokoju”. Zgodnie z tradycją do sprawowania Eucharystii Ormianie używają – podobnie jak katolicy – chleba niekwaszonego. Nie mieszają natomiast wina z kropelką wody, co dawniej było jednym z powodów oskarżania ich o monofizytyzm. Językiem liturgicznym jest staroarameński („grabar”).
Aktualnie liczbę wyznawców monofizyckiego Kościoła ormiańskiego szacuje się na ok. 6 milionów, z czego 2 miliony to mieszkańcy Armenii. Poza krajem najwięcej wiernych gromadzi w byłych państwach ZSRR oraz w USA. W Polsce są zarejestrowane: „Ormiański Kościół Apostolski w Rzeczypospolitej Polskiej” i „Ormiański Kościół Apostolski Katolikosatu Eczmiadzyńskiego w Rzeczypospolitej Polskiej”. Oficjalna liczba ich członków pozostaje nieznana.
W 1630 r. z Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego na skutek zawarcia unii z Rzymem wyodrębnił się Kościół katolicki obrządku ormiańskiego. Jego członkowie uznali zwierzchność papieża oraz przyjęli dogmaty katolickie, ale równocześnie zachowali swoją liturgię, język i zwyczaje. Obecnie na całym świecie należy do niego około 600 tysięcy wiernych. Zwierzchnikiem Kościoła katolickiego obrządku ormiańskiego jest patriarcha rezydujący w Bejrucie w Libanie.
Historia Kościoła ormiańskiego w Polsce sięga 1356 r. Wówczas Kazimierz Wielki zatwierdził odrębność religijną, samorządową i sądowniczą Ormian lwowskich, a następnie w 1367 r. zezwolił ich biskupowi Grzegorzowi na utworzenie eparchii (diecezji), wykonywanie jurysdykcji biskupiej i budowę katedry w mieście. Należy jednak zaznaczyć, że w XIV wieku Ormianie byli jeszcze monofizytami , tzn. przedstawicielami Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego. Sytuacja uległa zmianie, kiedy w 1630 r. ormiański biskup lwowski Mikołaj Torosowicz złożył publicznie katolickie wyznanie wiary. Od tej pory można mówić o początku Kościoła katolickiego obrządku ormiańskiego w Polsce i o początkach Kościoła katolickiego obrządku ormiańskiego w ogóle.
Współcześnie Kościół katolicki obrządku ormiańskiego w naszym kraju liczy około 5 tysięcy członków. Krajowym duszpasterzem Ormian jest ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. W Warszawie znajduje się ormiańsko-katolicka parafia centralna. Parafia południowa ma siedzibę w Gliwicach, a północna w Gdańsku.
