Ekskomunika to w chrześcijaństwie najsurowsza kara kościelna. Najczęściej była stosowana w średniowieczu, jednak obecnie również może zostać nałożona.
Co to jest ekskomunika?
Ekskomunika (łac. excommunicatio – poza wspólnotą, wyłączenie ze wspólnoty) to w chrześcijaństwie najsurowsza kara kościelna, która pozbawia wiernego praw uczestniczenia w życiu religijnym organizowanym przez Kościół.
Następuje automatycznie po świadomym dokonaniu pewnych czynów (tzw. ekskomunika latae sententiae) albo bywa ogłaszana przez sąd kościelny bądź odpowiednią władzę (tzw. ekskomunika ferendae sententiae). Ekskomunika dotyczy zarówno osób duchownych, jak i świeckich.
Kara ekskomuniki może ustać wskutek jej odbycia (gdy była nałożona na określony czas) bądź odpuszczenia, czyli uwolnienia od kary przez kompetentnego przełożonego (papieża, biskupa miejscowego lub uprawnionego do tego prezbitera).
Ekskomunika najczęściej była stosowana w średniowieczu. Jeśli kara była nakładana na władcę, to pozbawiano automatycznie posług religijnych (w tym chrztów, ślubów i pogrzebów) jego poddanych.
Kara ekskomuniki - za co gorozi?
Obecnie na podstawie Kodeksu Prawa Kanonicznego ekskomunika grozi członkom Kościoła katolickiego za:
1) głoszenie herezji (Kan. 1364 § 1);
2) akt apostazji, czyli odstępstwo od wiary (Kan. 1364 § 1);
3) schizmę (Kan. 1364 § 1);
4) znieważenie postaci eucharystycznych, poprzez: porzucenie albo w celu świętokradczym zabieranie lub przechowywanie (Kan. 1367);
5) stosowanie przymusu fizycznego wobec papieża (Kan. 1370 § 1);
6) rozgrzeszenie przez kapłana osoby, która dopuściła się grzechu cudzołóstwa (Kan. 1378);
7) wyświęcenie biskupa bez zgody papieża (Kan. 1382);
8) złamanie tajemnicy spowiedzi (Kan. 1388 § 1);
9) spowodowanie przerwania ciąży (Kan. 1398).
Zgodnie z kanonem 1331 Kodeksu Prawa Kanonicznego ekskomunikowanemu zabrania się: jakiegokolwiek udziału w sprawowaniu Ofiary eucharystycznej lub w jakichkolwiek innych obrzędach kultu; sprawować sakramenty i sakramentalia oraz przyjmować sakramenty; sprawować kościelne urzędy lub posługi albo jakiekolwiek inne zadania, bądź wykonywać akty rządzenia.
Interdykt - co to jest?
Interdykt (łac. interdictum – zakaz, wykluczenie) to w rzadko stosowana kara kościelna. W Kodeksie Prawa Kanonicznego dla Kościołów Wschodnich nazywany jest „ekskomuniką mniejszą”.
Wyróżnia się:
- interdykt osobowy: polega na czasowym pozbawieniu członków Kościoła pewnych uprawnień duchownych oraz pewnych funkcji, ale ich nie wyklucza ze wspólnoty Kościoła.
- interdykt miejscowy: oznacza zakaz sprawowania kultu w oznaczonym miejscu; może mieć charakter powszechny (obejmować kraj, prowincję) lub szczegółowy (dotyczyć np. jednego kościoła).
Zazwyczaj interdykt oznacza zawieszenie praw do sprawowania sakramentów (w przypadku duchowieństwa) bądź praw ich przyjmowania (w przypadku laikatu). Przestaje obowiązywać w obliczu niebezpieczeństwa śmierci.