Opus Dei (łac. Dzieło Boże; pełna nazwa: Prałatura Świętego Krzyża i Opus Dei) jest prałaturą personalną Kościoła katolickiego. Organizacja ta została założona 2 października 1928 r. w Madrycie przez św. Josemarię Escrivę. Ma zasięg międzynarodowy – obecnie działa na wszystkich kontynentach i liczy około 85 tysięcy członków. Natomiast centralna siedziba Opus Dei, wraz z kościołem prałackim (Kościół NMP Królowej Pokoju), znajduje się w Rzymie.
Hasłem członków organizacji jest Omnes cum Petro ad Iesum per Mariam („Wszyscy z Piotrem do Jezusa przez Maryję”). Josemaria Escriva określał misję Opus Dei jako „wielką katechezę”.
Prałatura personalna
Prałaturą personalną nazywa się instytucję, która została stworzona w celu prowadzenia zadań i dzieł apostolskich, ale równocześnie nadal należy do hierarchicznej struktury Kościoła katolickiego. Musi zatem postępować w realizacji swojej misji zgodnie z ogólnym prawem kanonicznym, ale także zgodnie z własnymi statutami. Na czele prałatury personalnej zawsze stoi prałat (który może być biskupem) powołany przez papieża. Jego zadaniem jest zarządzanie instytucją. Obok prałata jest w niej prezbiterium (złożone z kapłanów) oraz wierni świeccy: mężczyźni i kobiety.
Wierni, przynależący do prałatur, nadal przynależą również swoich do kościołów lokalnych i diecezji, w których zamieszkują. Prałatura personalna nie jest bowiem organizacją terytorialną.
Aktualnie jedyną prałaturą personalną w Kościele katolickim jest Opus Dei (od 1982 r.).
Opus Dei – cel i założenia
Twoim obowiązkiem jest dążenie do świętości. Tak, także i twoim. Jak można myśleć, że jest to zadanie wyłącznie kapłanów i zakonników? Do każdego, bez wyjątku, Pan powiedział: „Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski”. (św. Josemaria Escriva)
Celem Opus Dei jest rozpowszechnianie wśród wiernych Kościoła przekonania o powołaniu do świętości i apostolstwa wszystkich ludzi. Do głównych założeń tej organizacji należą:
1) przekonanie o synowstwie Bożym – założyciel Opus Dei, św. Josemaria Escriva, mówił: „Synostwo Boże jest podstawą ducha Opus Dei”.
Boże Ojcostwo jest prawdą objawioną przez Chrystusa w Ewangelii i stanowi istotną część doktryny chrześcijańskiej. Człowiek od sakramentu chrztu świętego, staje się dzieckiem Bożym. Jedynym z zadań Opus Dei jest wzmacnianie owego poczucia synowstwa Bożego u wiernych, gdyż podsyca ono zaufanie w Bożą Opatrzność, wpływa na głębszą świadomość godności każdego człowieka i potrzebę braterstwa wśród ludzi.
2) dowartościowanie zwyczajnego życia – Opus Dei podkreśla rolę rodziny, małżeństwa, pracy oraz obowiązków społecznych w życiu chrześcijańskim. Człowiek – realizując się w życiu codziennym – naśladuje Chrystusa. Należy zatem doskonalić każdego dnia serdeczność, cierpliwość, pokorę, pracowitość, sprawiedliwość i inne cnoty. Sama organizacja Opus Dei ma klimat rodziny chrześcijańskiej.
3) jedność życia – założyciel Opus Dei, św. Josemaria Escriva, podkreślał, że prawdziwy chrześcijanin nie może prowadzić „podwójnego życia”; musi postępować zgodnie z wiarą chrześcijańską we wszystkich dziedzinach życia, m.in. w swojej pracy zawodowej.
Innymi słowy, chrześcijaninem jest się cały czas i w każdej sytuacji: „jest tylko jedno życie, uczynione z ciała i ducha, i ono właśnie musi być – duszą i ciałem – święte i pełne Boga”.
4) uświęcenie pracy – Opus Dei wzywa swoich członków do uświęcenia pracy, tzn. do jej starannego wykonywania, z kompetencją zawodową i ze zmysłem chrześcijańskim, czyli dla chwały Bożej i służenia innym. W ten sposób zwykła praca zamienia się w miejsce spotkania z Chrystusem. Opus Dei podkreśla przy tym, że wszystkie zawody mają duże znaczenie.
5) modlitwa i ofiara – prałatura Opus Dei przypomina wiernym o potrzebie dbania o modlitwę i pokutę, gdyż są to niezbędne elementy życia każdego chrześcijanina. Członkowie tej organizacji uczestniczą codziennie we Mszy świętej, poświęcają swój czas na lekturę Pisma Świętego, przystępują często do sakramentu spowiedzi, praktykują pobożność maryjną oraz małe umartwienia (w tym post, jałmużnę). Założyciel Opus Dei – św. Josemaria – podkreślał również potrzebę i wartość modlitwy myślnej, czyli rozważań.
Przy tej okazji należy zaznaczyć, że członkowie Opus Dei uczestniczą w cotygodniowych spotkaniach, zwanych również kręgami, na których omawiane i wyjaśniane są zagadnienia doktrynalne i ascetyczne. Raz na miesiąc uczestniczą także w tzw. dniu skupienia, który polega na przeznaczeniu kilku godzin wyłącznie na modlitwę osobistą i rozważania tematów dotyczących życia chrześcijańskiego. Poza tym biorą udział co roku w specjalnie organizowanych rekolekcjach, trwających od 3 do 5 dni.
6) apostolstwo – zadaniem wszystkich członków Opus Dei – jako świadków Jezusa Chrystus – jest szerzenie Jego posłannictwa pośród krewnych, przyjaciół czy kolegów z pracy, czyli w całym swoim otoczeniu.
Opus Dei – członkowie
Z 85,000 członków 98% to świeccy, kobiety i mężczyźni, w większości żyjący w małżeństwie. Natomiast tylko pozostałe 2% to księża.
W Opus Dei oficjalnie nie ma podziału członków na kategorie, ponieważ istnieje jedno (identyczne) powołanie dla wszystkich, czyli powołanie do świętości. Wyróżnia się jednak:
- supernumerariuszy (stanowią około 70% wszystkich członków Opus Dei) – najczęściej są to zamężne kobiety i żonaci mężczyźni. Podstawową częścią ich misji jest uświęcenie obowiązków rodzinnych. Supernumerariusze to często ludzie mający rodziny wielodzietne;
- przyłączonych – są to zazwyczaj bezżenni mężczyźni lub niezamężne kobiety. Każdy z nich mieszka w swoim domu lub tam, gdzie okoliczności zawodowe tego wymagają. Zwykle to im zleca się prace apostolskie „w terenie”;
- numerariuszy – to osoby bezżenne, często zamieszkujące ośrodki Prałatury. Są w pełni gotowi do prac apostolskich i formacji pozostałych wiernych Opus Dei. Numerariusze oddają Dziełu swoje dochody.
Przyłączenie się do Opus Dei nie powoduje żadnej zmiany stanu społecznego: pozostają bez zmian prawa i obowiązki, które każdy ma zarówno jako członek społeczności świeckiej, jak i Kościoła. Wstąpić do Dzieła Bożego może każdy wierny Kościoła.
Formacja duchowa, którą oferuje Opus Dei, uzupełnia pracę duszpasterską realizowaną przez kościoły lokalne, ale w żadnym razie jej nie zastępuje!
Opus Dei w Polsce
Opus Dei działa w naszym kraju od 1989 r. Obecnie ośrodki Prałatury mieszczą się w Warszawie, w Krakowie, w Szczecinie, w Poznaniu i w Mińsku Mazowieckim. Liczy łącznie około 500 członków. W wielu miastach, w których nie ma oficjalnego ośrodka Opus Dei, organizowane są spotkania formacyjne za zgodą biskupa diecezji.