Cała historia zbawienia nie jest niczym innym, jak historia drogi i środków, przez które prawdziwy i jedyny Bóg, Ojciec, Syn i Duch Święty, objawia sie, pojednuje i jednoczy ze sobą ludzi, którzy odwracają sie od grzechu.
Kongregacja do Spraw Duchowieństwa, Ogólne dyrektorium katechetyczne, 47.
Zbawienie to – w znaczeniu ogólnym – wyzwolenie od cierpienia i zła. O tym czy człowiek zostanie zbawiony decyduje Bóg. Mówiąc o historii zbawienia ma się na myśli okres od chwili stworzenia do momentu ponownego przyjścia Jezusa Chrystusa, czyli paruzji. Jak pisze Katarzyna z Sieny w swoich Dialogach: Wszystko pochodzi z miłości, wszystko jest skierowane ku zbawieniu człowieka, Bóg czyni wszystko tylko w tym celu. Nawet poświęcił życie Swojego Syna. Należy przy tym podkreślić, że dzieło zbawienia to dzieło całej Trójcy Świętej, a nie tylko Boga Ojca i Jezusa Chrystusa.
Czasami dzieje zbawienia utożsamiane są z ekonomią zbawienia. Niemniej ekonomia zbawienia to określenie Bożego planu, który swoją realizację znajduje właśnie w historii. Celem tego planu jest zbawienie każdego człowieka (1 Tm 2, 4), a objawił go ludziom Jezus Chrystus. Plan ten pozostaje jednak tajemnicą dla stworzenia, gdyż przekracza ludzkie pojmowanie i rozum. Boży plan próbuje zniweczyć szatan, a z kolei aniołowie posługują w przeprowadzaniu zbawienia ludzkości (Hbr 1, 14).
Punktem kulminacyjnym historii zbawienia było posłanie do ludzi Syna Bożego – Jezusa Chrystusa. Samo imię Jezus w język hebrajskim znaczy „Bóg zbawia”. Niemniej przykłady zbawczej działalności Boga można dojrzeć już dziejach Izraela i wyzwolenia Narodu Wybranego z niewoli egipskiej oraz niewoli babilońskiej. Bóg wysyłał również proroków, aby Ci przygotowali ludzi na przyjęcie zbawienia. Kościół podkreśla również rolę Maryi w dziele zbawienia.
Syn Boży jest nie tylko Zbawicielem, ale również „pełnią Objawienia”. Kościół naucza, że jest ścisły związek między historią objawienia i historią zbawienia, a na Soborze Watykańskim oba pojęcia były traktowane praktycznie jako synonimy.
Jezus wyzwalając człowieka od grzechu i śmierci, poprzez swoją śmierć i zmartwychwstanie, zapewnił ludziom udział w życiu wiecznym w Królestwie Bożym. Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię! (Mk 1,15). Te słowa Jezusa są zapowiedzią zbawienia Bożego, którego wypełnienie nadejdzie „w czasie ostatecznym” i w przyszłym zmartwychwstaniu. Jezus zachęca ludzi, aby weszli do Królestwa Bożego, niemniej należy podkreślić, że udział w dziele zbawienia nie jest nagrodą za dobre uczynki, ale jest wyrazem dobroci Bożej. Choć Bóg chce zbawić wszystkich ludzi jednak, to są pewne wymogi które człowiek musi spełnić. Są nimi wiara i sakrament chrztu. Sam Jezus mówi: Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony; a kto nie uwierzy, będzie potępiony (Mk 16,16).
W nauczaniu Kościoła pojawia się sentencja „Poza Kościołem nie ma zbawienia”. Jej autorem jest Cyprian z Kartaginy (III w.). Oznacza ona, że przynależność do Kościoła jest konieczna, aby osiągnąć zbawienie. Jednak dokumenty z Soboru Watykańskiego podkreślają, że Ci bowiem, którzy bez własnej winy nie znając Ewangelii Chrystusowej i Kościoła Chrystusowego, szczerym sercem jednak szukają Boga i wolę Jego przez nakaz sumienia poznaną starają się pod wpływem łaski pełnić czynem, mogą osiągnąć wieczne zbawienie. Przekonanie o Kościele jako „powszechnym sakramencie zbawienia” jest również punktem wyjścia dla jego działalności misyjnej.