Bóg Ojciec w Starym Testamencie
Określenie „Ojciec” w stosunku do Boga pojawia się już w Starym Testamencie. Często przy okazji porównań np. Jak się lituje ojciec nad synami, tak Pan się lituje nad tymi, co się Go boją (Ps 103,13). Bóg nazywany jest Ojcem również jako Stwórca – Czyż nie mamy wszyscy jednego Ojca? Czyż nie stworzył nas jeden Bóg? (Ml 2,10). Z kolei Izrael przedstawiany jest w Księdze Wyjścia jako syn pierworodny (Wj 4,22-23). Bóg jest również Ojcem dla sierot i dla wdów opiekunem (Ps 68,6). W Starym Testamencie zawarte jest określenie Boga jako Ojca Króla Izraela – w kontekście króla Dawida, z którego rodu wywodzi się później sam Jezus. Jednak w porównaniu z Nowym Testamentem epitet „Ojciec” występuje o wiele rzadziej, natomiast Bóg wielokrotnie nazywany jest „Królem” czy „Ukochanym Mężem”, a samo słowo „ojciec” stosowane jest z kolei przede wszystkim jako termin na oznaczenie ziemskiego pokrewieństwa.
Bóg Ojciec w Nowym Testamencie
Dopiero dzięki Jezusowi określenie „Bóg Ojciec” ulega upowszechnieniu. Modlitwa, której Jezus uczy swoich zwolenników zaczyna się od słów „Ojcze Nasz” (Mt 6, 9-12). Co więcej, Jezus wypowiada słowa: Nikogo też na ziemi nie nazywajcie waszym ojcem; jeden bowiem jest Ojciec wasz, Ten w niebie (Mt 23, 9). W Nowym Testamencie pojawia się również wyraz Abba, który pochodzi z języka aramejskiego i w polskim przekładzie Pisma Świętego nie jest przetłumaczony. Abba jest pieszczotliwym określeniem Ojca. Używa go Jezus, a później w swoim Liście do Galatów oraz Liście do Rzymian św. Paweł.
Ojcostwo Boga
Ojcostwo Boga można postrzegać na dwa sposoby. Po pierwsze, Bóg jest Ojcem swojego pierworodnego Syna – Jezusa Chrystusa, który został z Niego zrodzony, a nie stworzony. Równocześnie jednak jest Ojcem dla swoich przybranych dzieci, czyli dla ludzi, którzy zostali ochrzczeni i przyjęli Ducha Świętego: Sam Duch wspiera swym świadectwem naszego ducha, że jesteśmy dziećmi Bożymi (Rz 8,16). Ta Boża adopcja stała się możliwa dzięki Chrystusowi, który odkupił ludzkość z grzechu. Bóg wszystkie swoje „przybrane dzieci” obdarza troską i miłością.
Macierzyństwo Boga
Obok określenia „Ojciec” w Piśmie Świętym występuje również określenie Boga jako Matki. Z takim obrazem mamy do czynienia Księdze Izajasza: Mówił Syjon: „Pan mnie opuścił, Pan o mnie zapomniał”. Czyż może niewiasta zapomnieć o swym niemowlęciu, ta, która kocha syna swego łona? (Iz 49,14-15). W Starym Testamencie pojawia się również wyraz rahamim jako określenie Miłosierdzia Bożego, które odsyła do słowa rehem, czyli łona matczynego. Taka wizja relacji Bóg – stworzenie jeszcze bardziej podkreśla jego bliskość względem człowieka. Za upowszechnieniem obrazu Boga jako Matki opowiada się teologia feministyczna. Niemniej Kościół podkreśla, że Bóg (pomimo, iż nazywany jest Ojcem i kojarzony z tego względu z mężczyzną) nie ma płci i nie dotyczy Go kwestia seksualności.
