Geneza
Św. Augustyn pisał swoje dzieło w latach 397-400 n.e. Jest to bezpośredni efekt zainteresowania filozofa różnymi religiami i nurtami filozoficznymi (m.in. manicheizm, platonizm czy chrześcijaństwo). Pisząc swój traktat był już jednak świadomym chrześcijaninem, kiedy przyjął sakrament chrztu, a nawet został już biskupem. Jego światopogląd intensywnie ewoluował i zmieniał się, wiec dzieło miało być wyrazem skruchy wobec Boga i wyłożeniem swoich poglądów ukształtowanych pod wpływem idei chrześcijańskich.
Tytuł
Tytuł dzieła sugeruje, że tekst będzie miał charakter konfesyjny – chciał rozliczyć się ze swoich grzechów, ale również dać wyraz pochwały mądrości i wielkości Boga. W tym celu autor przytacza liczne wydarzenia ze swojego życia. Obecnie znajduje się już na właściwej drodze wiary, więc rozważa to co w przeszłości mógł zrobić inaczej. Bez wstydu obnaża swoją naturę i grzeszne czyny. Wyznając swoje przewinienia chwali jednocześnie łaskawość Stwórcy.
Budowa i konstrukcja
Tekst składa się z trzynastu ksiąg. Pierwszą część wyznań stanowią opis dzieciństwa, młodości oraz dorosłości. Są to grzechy mniej lub bardziej poważne. Autorowi bardzo zależy na wyznaniu Bogu wszystkiego co w jego życiu się wydarzyło. Druga część Wyznań, przypadająca tematycznie na księgi XI-XIII zawiera już głównie rozważania filozoficzne, teologiczne oraz z pogranicza psychologii. Nie jest to już spowiedź ani biograficzne wyznanie. Augustyn stara się zdefiniować i wyjaśnić znaczenie ważnych pojęć dotyczących religii chrześcijańskiej. W pewnym sensie tworzy własną doktrynę filozoficzną.
Stosunek do Boga
Na przykładzie swojego życia filozofii udowadnia jak wielkie jest miłosierdzie Boga, nawet jeśli człowiek okazuje się wielkim grzesznikiem. Augustyn odważnie przyznaje się do tego, że wiele błądził i oddalał się od Boga nie odczuwając miłości do Niego.
Dopiero po długim czasie zaufał Mu i postanowił oddać Mu swoje życie. Zanim uświadomił sobie, że chce bezgranicznie zaufać Panu, przebył długą drogę, natykając się na różne inne wyznania. Kiedy przeczytał całą Biblię uświadomił sobie, że to Bóg jest najważniejszym źródłem poznania i góruje nad całym światem. Dochodzi także do wniosku, że człowiek jest istotą bezwolną, przez całe życie oczekującą na zbawienie, zmuszona do wybierania między dobrem a złem. We wszystkich wyrażeniach Augustyn podkreśla wiarę w wielkość Boga i jego najwyższą pozycję we wszechświecie.
Koncepcja świętego Augustyna jest filozofią teocentryczną – to Bóg jest ośrodkiem wszystkich jego myśli. Łączył także poglądy chrześcijańskie z przekonaniami platońskimi.
Pojęcie dobra i zła
Augustyn rozważał pojęcia dobra i zła – uważał, że dobro jest proste w swojej istocie, a zło to pojęcie niezwykle skomplikowane. Nie mógł odnaleźć źródła pochodzenia zła, żadna poznana filozofia nie dawała mu wyczerpującej odpowiedzi. Odkrył, że zło bierze się z braku dobra i pojawia się wówczas, gdy człowiek odwraca się od najwyższych wartości. W pewnym sensie to człowiek jest twórcą zła – człowiek, który odwraca się od Boga.